ΗΠΑ Μάιος 2011 Καλιφόρνια: Aναστέλλεται η άδεια εξάσκησης ιατρικής από
τον ιατρό συγγραφέα του βιβλίου THE MIRACLE OF BIO-IDENTICAL HORMONES (ΤΟ ΘΑΥΜΑ
ΤΩΝ ΒΙΟΜΙΜΗΤΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ) Dr. Michael Platt με βασική κατηγορία την έκθεση
ασθενών σε κίνδυνο.
ΗΠΑ Σεπτέμβριος
2018: Η ιατρός Dr. Prudence Hall τίθεται σε τετραετή αναστολή πλήρους άσκησης
της Ιατρικής και επιστημονική επιτροπεία κατηγορούμενη ότι χορήγησε
βιομιμητικές ορμόνες σε ασθενείς που ανέπτυξαν καρκίνο ως αποτέλεσμα της χρήσης
τους. Είχε προηγηθεί η εμφάνιση σε εκπομπές της Όπρα διάσημων πενηντάχρονων
ηθοποιών που έκαναν χρήση των ορμονών για νεανικότητα και αντιγήρανση.
Η χρήση ορμονών από τους ηθοποιούς του Hollywood,
bodybuilders, ανθρώπους που επιθυμούν ενεργειακή τόνωση ή αύξηση σεξουαλικών
επιδόσεων δεν είναι καινούριο φαινόμενο.
Οι ορμόνες του φύλου (ανδρογόνα οιστρογόνα προγεστερόνη) δεν ήταν οι μόνες
ορμόνες που χρησιμοποιήθηκαν τον εικοστό αιώνα για το σκοπό αυτό. Σε ορισμένες
περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκε ευρέως η
κορτιζόνη, η αδρεναλίνη, η αυξητική ορμόνη ή cocktail ορμονών
φύλου με κορτιζόνη.
Ενώ τα δυσμενή αποτελέσματα της χρόνιας κορτιζονοθεραπείας
και άλλων μη ενδογενώς παραγόμενων ορμονών κατά την εξωγενή χορήγηση, έγιναν γρήγορα αντιληπτά από το κοινό, δεν
σημειώθηκε το ίδιο φαινόμενο με τις ορμόνες του φύλου των οποίων η χρήση
διαχρονικά αυξάνονταν σε κύκλους που είχαν σχέση με το θέαμα και όχι μόνο.
Ωστόσο η ανοδική τάση των πωλήσεων των
ορμονών φύλου ανακόπηκε το 2002 μετά από μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες
σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες στις οποίες οι χρόνιες καταναλώτριες ορμονών σε
βάθος χρόνου, ένοιωθαν πιο ακμαίες αλλά ταυτόχρονα είχαν υψηλότερο κίνδυνο
εμφάνισης καρκίνου του μαστού, καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου και
θρόμβων αίματος. Αντίστοιχα αποτελέσματα εμφανίστηκαν σε μελέτες σε άντρες.
Πολλοί άνθρωποι έκτοτε αναζητούν φυσικές λύσεις
αντιμετώπισης δυσάρεστων προβλημάτων που προέρχονται από την ορμονική κάμψη ή
παύση ή συνδέονται με προβλήματα κόπωσης. Είναι φυσικό η βιομηχανία των ορμονών
να αναζητά διεξόδους ανάκαμψης των εσόδων και να αφουγκράζεται προσεκτικά τις
εν λόγω τάσεις. Στα πλαίσια αυτά προέκυψαν οι βιομιμητικές ορμόνες, οι οποίες
διαφημίζονται ως αθώα αποτελεσματική εναλλακτική φυσική λύση. Τούτων δοθέντων,
αρκετοί πολίτες αναζητούν μια υπεύθυνη τοποθέτηση. Είναι φυσικές; Είναι αθώες;
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση της ενέργειας του σώματος χωρίς
παρενέργειες; Μπορούν να χρησιμεύσουν στην πρώτη γραμμή της αντιγήρανσης;
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ:
1. Οι
αποκαλούμενες βιομιμητικές ορμόνες δεν
είναι φυσικές. Είναι χημικά
παρασκευάσματα τα οποία ωστόσο προέρχονται από φυτικές πρώτες ύλες. Οι ορμόνες
που χρησιμοποιούνται στη ΒΗΤ( Bioidentical hormone therapy), είναι δομικά
όμοιες με τις ενδογενείς ανθρώπινες ορμόνες, δεν υπάρχουν στην φύση και πρέπει
να εξαχθούν από τις φυτικές πρώτες ύλες με χημική επεξεργασία κατά την διάρκεια της οποίας απλά φυτικά
συστατικά μετασχηματίζονται σε σύνθετες ουσίες όμοιες με τις ενδογενείς μας
ορμόνες. Οι συμβατικές ορμόνες παράγονται συνήθως από ζώα (π.χ. έγκυες φοράδες)
ή άλλες πρώτες ύλες. Γίνεται χημική επεξεργασία ώστε τα τελικώς παραγόμενα
ορμονικά προϊόντα να είναι παρόμοια, όχι υποχρεωτικώς ίδια, με τα δικά μας. Θεωρητικώς ορισμένες ζωικές ορμόνες θηλαστικών ζώων είναι
δυνατόν να υποστούν χημικές τροποποιήσεις μικρού εύρους διότι η χημική δομή των
ορμονών αυτών είναι εξ αρχής παρόμοια με την δική μας.
2. Όσον αφορά το προφίλ ασφαλείας των
βιομιμητικών ορμονών συγκριτικά με τις συμβατικές ορμόνες, οι μεγάλες
πολυκεντρικές μελέτες από το 2002 έγιναν με συμβατικές ορμόνες. Δεν έχουμε
δεδομένα. Εάν λάβουμε ωστόσο υπόψη το μηχανισμό δράσης των ορμονών του φύλου
που δεν παράγονται φυσικά στο ανθρώπινο σώμα, την δομή και την διαδικασία
παρασκευής των βιομιμητικών ορμονών αναμένουμε επίσης να έχουν τις παρενέργειες
της ορμονοθεραπείας σε χρόνια χορήγηση όπως είναι οι καρκινογενέσεις, η
διαταραχή στην πηκτικότητα του αίματος, τα εγκεφαλικά επεισόδια. Έχουν
μικρότερα ποσοστά παρενεργειών από τις συμβατικές ορμόνες ή μήπως συμβαίνει το
αντίθετο; Δεν υπάρχουν μεγάλες πολυκεντρικές συγκριτικές μελέτες.
3. Οι ορμόνες στον άνθρωπο δεν οφείλουν την
χημική τους δράση μόνο στην χημική τους δομή αλλά είναι τμήματα ενός συνόλου
φυσικών βιοχημικών κύκλων, η ομαλή λειτουργία των οποίων έχει ζωτική σημασία
για την εξασφάλιση υψηλής ενεργειακής εφεδρείας και την επιβράδυνση της
γήρανσης. Η κάμψη ή η διακοπή αυτών των
φυσικών βιοχημικών κύκλων αποτελεί
χαρακτηριστικό του γήρατος. Η εξωγενής χορήγηση ορμονών δυστυχώς δεν αποκαθιστά τους ενδογενώς
δυσλειτουργούν τας βιοχημικούς κύκλους. Αντιθέτως αναστέλλει περαιτέρω την
λειτουργία της ενδογενούς παραγωγής λόγω των μηχανισμών παλίνδρομης ρύθμισης
και αρνητικής ανατροφοδότησης που δεσπόζουν στο ανθρώπινο σώμα: Όταν το σώμα
λαμβάνει μία ορμόνη εξωγενώς, η ενδογενής παραγωγή μειώνεται και οι βιοχημικοί
κύκλοι επιβραδύνονται περαιτέρω. Αυτός είναι ο λόγος που, παρά τα θετικά
αποτελέσματα των εξωγενώς χορηγούμενων των ορμονών φύλου, ανεξαρτήτως είδους,
στην εμφάνιση ή στο αίσθημα ζωτικότητας, δεν μπορούν να ευρίσκονται σε καμία
περίπτωση στην πρώτη γραμμή της αντιγήρανσης, εφόσον απευθύνονται σε ένα από τα
συμπτώματα της γήρανσης (μειωμένη παραγωγή ορμονών) και όχι στα αίτια του
συμπτώματος (μειωμένη λειτουργία βιοχημικών κύκλων του σώματος και συνακόλουθος
κακή ενδογενής παραγωγή ορμονών, αθηρωμάτωση αγγείων, εκφυλισμός κυττάρων,
πλημμελής απομάκρυνση ελεύθερων ριζών). Η
μακροχρόνια χρήση ορμονών όπως κορτιζόνης, ορμονών φύλου, αυξητικής ορμόνης επίσης
απλώς και μόνο για αντιγήρανση δεν έχει μια
αποδεκτή σχέση αποτελεσματικότητας παρενεργειών, διότι οι ορμόνες αυτές έχουν συνδεθεί με ανεπιθύμητες
δράσεις σε βάθος χρόνου σε πολλαπλά κυτταρικά συστήματα.
4. Όσον αφορά τα ιδιοπαθή σύνδρομα χρόνιας
κόπωσης που είναι γνωστά ως σύνδρομα μυαλγικής εγκεφαλίτιδας, υπάρχει ένα
σύνολο δυσλειτουργιών που δεν αφορούν μόνο τους ενδογενείς κύκλους παραγωγής
ορμονών αλλά το ανοσοποιητικό σύστημα,
τα αλλοιωμένα επίπεδα κυτοκινών, το
οξειδωτικό στρες και νιτροδωτικό στρες (π.χ. αυξημένα επίπεδα επαγώγιμης
συνθάσης νιτρικού οξειδίου), τη συνδεσιμότητα μεταξύ διαφορετικών περιοχών του
εγκεφάλου, τη συγκέντρωση φλεγμονωδών ουσιών,
τις αλλοιώσεις στα αντανακλαστικά του αυτόνομου νευρικού συστήματος, τα
χαμηλά επίπεδα μεταβολιτών αίματος που συνδέονται με κακή απόδοση των
μιτοχονδρίων. Η εξωγενής χορήγηση ορμονών διαχειρίζεται μόνο το σύμπτωμα της
κακής απόδοσης των εσωτερικών βιοχημικών κύκλων παραγωγής ορμονών του σώματος
χωρίς παρά ταύτα να θεραπεύει το
πρόβλημα. Η μακροχρόνια εξωγενής χορήγηση ορμονών όπως κορτιζόνης, ορμονών φύλου,
αυξητικής ορμόνης σε ορμονικούς κύκλους που απλώς δυσλειτουργούν, δεν έχει
αποδεκτή σχέση αποτελεσματικότητας-παρενεργειών στην περίπτωση της μυαλγικής
εγκεφαλίτιδας σε καμία περίπτωση.
5. Οι
μετρήσεις ορμονών στο σάλιο προτείνονται από τους κατασκευαστές βιομιμητικών
ορμονών ως εργαλεία διάγνωσης και παρακολούθησης της θεραπείας. Παρά το γεγονός ότι υπό ιδανικές συνθήκες και
σε άριστα εργαστήρια, τα επίπεδα ορμονών του σάλιου αντικατοπτρίζουν τα επίπεδα
στο σώμα, στην πράξη σε αρκετές περιπτώσεις η συγκέντρωση ορμονών στο
σάλιο εξαρτάται από διάφορους
παράγοντες, όπως το είδος της οδοντόβουρτσας που έχει χρησιμοποιηθεί, τις
συνήθειες που αφορούν την πλύση του στόματος, την διατροφή, την ποσότητα του
προσλαμβανόμενου ύδατος, την ύπαρξη ή όχι τερηδονισμένων οδόντων κ.λπ. Τα
επίπεδα των ορμονών του σάλιου συχνά αποδεικνύονται αναξιόπιστα εργαλεία
εκτίμησης των επιπέδων των ορμονών με κίνδυνο οι ασθενείς να υποβάλλονται σε κατάχρηση
ορμονοθεραπείας λόγω μετρούμενων ψευδώς χαμηλών επιπέδων ή να γίνεται μη ορθή
χρήση των ορμονικών σκευασμάτων.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ
Οι ορμόνες στον άνθρωπο ευρίσκονται σε εξαιρετικά ευαίσθητη
ισορροπία με τα εσωτερικά όργανα και το σύνολο των κυττάρων του σώματος,
επηρεάζοντας ένα σύνολο ευαίσθητων βιοχημικών κύκλων. Οι μετρήσεις των ορμονών
κατά την εκτίμηση της ενδογενούς παραγωγής πρέπει να είναι ακριβής και να
γίνεται σε αξιόπιστα εργαστήρια. Η εξωγενής χορήγηση ορμονών ανεξαρτήτως είδους
και διαδικασίας παρασκευής (κορτιζόνης, ορμονών φύλου ή άλλων ορμονών) αποτελεί
σημαντικής κλίμακας τεχνητή βιοχημική παρέμβαση στο σώμα, έχει θέση σε ορισμένα
μόνο ιατρικά νοσήματα και προβλήματα και
πρέπει να γίνεται πάντοτε υπό άριστη ιατρική παρακολούθηση.
Ιστοσελίδες
όπου μπορείτε να αντλήσετε περισσότερες πληροφορίες (ενδεικτική αναφορά):
Dr Αναστασία
Μοσχοβάκη
Ειδική
Παθολόγος
Φραγκοπούλου
10 Κηφισιά
24ωρη
γραμματεία για ραντεβού: 2106252770
O
ηλεκτρονικός τόπος, οι ιστοσελίδες και τα κανάλια του ιατρείου εκτίθενται
παραπλεύρως.
