Παρά το
γεγονός ότι η μέτρηση της γαλακτικής αφυδρογονάσης ή γαλακτικής δεϋδρογενάσης
(Lactate Dehydrogenase) δεν περιλαμβάνεται στα συνήθη check up που εγκρίνουν τα δημόσια και ιδιωτικά
ασφαλιστικά συστήματα, πολλοί ασθενείς μετά από παρότρυνση του φαρμακοποιού
τους, του βιοπαθολόγου τους ή του οικογενειακού τους ιατρού προβαίνουν σε μέτρηση της LDH κατά την διενέργεια check up. Αυτό δεν στερείται βάσης διότι η LDH αποτελεί πρώιμο δείκτη κυτταρικής
καταστροφής και η εκτίμηση των επιπέδων της είναι σημαντική όταν πρόκειται να
εκτιμηθεί το συνολικό επίπεδο υγείας του ανθρώπου ή να σχεδιαστούν
αποτελεσματικά προγράμματα αντιγήρανσης.
Πολλοί
ασθενείς με διαταραγμένα επίπεδα LDH χωρίς συμπτώματα ρωτούν: Τι είναι η γαλακτική
αφυδρογονάση; Πότε ανεβαίνει; Ποιος είναι ο ρόλος της στο ανθρώπινο σώμα;
Πρέπει να ανησυχώ; Υπάρχουν άλλοι άνθρωποι με διαταραγμένα επίπεδα LDH χωρίς συμπτώματα; Τι συμβαίνει εάν
έχω χαμηλά ή υψηλά επίπεδα LDH; Υπάρχουν φάρμακα που αυξάνουν την γαλακτική
αφυδρογονάση;
Η γαλακτική αφυδρογονάση LDH είναι ενδοκυττάριο ένζυμο. Η LDH βρίσκεται
αποθηκευμένη σε όλα σχεδόν τα κύτταρα
του σώματος, όπου συμμετέχει σε κυτταρικές αντιδράσεις που συντελούν στην
παραγωγή κυτταρικής ενέργειας. Στο υγιές σώμα μόνο ένα μικρό μόνο μέρος διαφεύγει
στην κυκλοφορία του αίματος. Βρίσκεται
σε όλους σχεδόν τους ιστούς του σώματος, (π.χ. αίμα καρδιά, νεφρά, εγκέφαλο πνεύμονες) με πέντε κύριες μορφές:
H μορφή
LDH-1 που
εντοπίζεται κυρίως σε καρδιακά κύτταρα και ερυθροκύτταρα.
Η μορφή LDH-2 που εντοπίζεται κυρίως στα λευκά
αιμοσφαίρια.
Η μορφή LDH-3 που εντοπίζεται κυρίως στον
πνευμονικό ιστό.
Η μορφή LDH-4 που εντοπίζεται κυρίως στο
πάγκρεας, στους νεφρούς και στον πλακούντα.
Η μορφή LDH-5 που εντοπίζεται κύρια σε ήπαρ και
σκελετικούς μύες.
Όταν οι ιστοί αυτοί έχουν υποστεί βλάβη, απελευθερώνουν LDH στην κυκλοφορία του αίματος . Αυτή είναι η αιτία που η αυξημένη LDH αποτελεί ένα ευαίσθητο πρώιμο δείκτη κυτταρικής βλάβης, εφόσον η αιμοληψία έχει γίνει σωστά και τα αυξημένα επίπεδα δεν οφείλονται σε αιμόλυση αίματος από κακό χειρισμό του δείγματος, έκθεση του σε ακραίες θερμοκρασίες ή δυσκολία συλλογής του. Πρακτικά κάθε χρόνιο ή οξύ νόσημα που συνοδεύεται από κυτταρική καταστροφή και βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της LDH.
Όταν οι ιστοί αυτοί έχουν υποστεί βλάβη, απελευθερώνουν LDH στην κυκλοφορία του αίματος . Αυτή είναι η αιτία που η αυξημένη LDH αποτελεί ένα ευαίσθητο πρώιμο δείκτη κυτταρικής βλάβης, εφόσον η αιμοληψία έχει γίνει σωστά και τα αυξημένα επίπεδα δεν οφείλονται σε αιμόλυση αίματος από κακό χειρισμό του δείγματος, έκθεση του σε ακραίες θερμοκρασίες ή δυσκολία συλλογής του. Πρακτικά κάθε χρόνιο ή οξύ νόσημα που συνοδεύεται από κυτταρική καταστροφή και βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της LDH.
O κατάλογος είναι μακρύς και
περιλαμβάνει:
· Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
· Εγκεφαλικά επεισόδια
· Πνευμονική εμβολή
· Αιμολυτική αναιμία
· Φλεγμονές
· Νεφρικές νόσους
· Ηπατικές νόσους
· Παγκρεατίτιδα
· Καρκινώματα
· Θυρεοειδικά προβλήματα
Ορισμένα φάρμακα και τοξικές ουσίες αλληλοεπιδρούν με το ένζυμο και
προκαλούν αυξήσεις. Ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα της κατηγορίας είναι η
μεθοτρεξάτη το βαλπροικό οξύ οι σουλφοναμίδες.
Η LDH αποτελεί
επίσης δείκτη υπερβολικής καταπόνησης μυϊκής υπερκόπωσης και συνοδού
καταστροφής μυϊκών κυττάρων.
Πριν την ανακάλυψη των σύγχρονων βιοχημικών δεικτών για την διάγνωση του
εμφράγματος του μυοκαρδίου, η LDH χρησιμοποιήθηκε κατά το παρελθόν για την διάγνωση καρδιακών
νοσημάτων. Το πρόβλημα όμως με τον δείκτη είναι ότι στερείται ειδικότητας,
εφόσον η LDH εντοπίζεται
και σε άλλους ιστούς και έτσι αντικαταστάθηκε από νεότερα διαγνωστικά test που μετρούν πρωτεΐνες που
εντοπίζονται αποκλειστικά στο μυοκάρδιο και απελευθερώνονται με τη νέκρωση του.
Σήμερα ο δείκτης αυτός χρησιμοποιείται ως δείκτης ολιστικής υγείας του
σώματος, συμπληρωματικά για την διάγνωση νοσημάτων με κυτταρική νέκρωση αλλά και
για την παρακολούθηση καρκινωμάτων, όπου επιδιώκεται αποκατάσταση των επιπέδων
της LDH με την βέλτιστη θεραπεία.
Κατά την ιατρική εξέταση είναι σημαντικό να εξεταστεί σωστά ο ασθενής για
να εντοπιστεί η εστία αύξησης της LDH στο σώμα του.
Αφού αποκλειστεί η πιθανότητα αιμόλυσης κατά την αιμοληψία διερευνάται η έκθεση του ασθενούς σε τοξικές ουσίες και φάρμακα καθώς και παράγοντες διατροφής που ενδέχεται να προκαλούν αυξημένη λύση και καταστροφή κυττάρων. Οι εργαστηριακοί έλεγχοι που παραγγέλλονται ποικίλουν ανάλογα με την πιθανολογούμενη εστία της βλάβης.
Αφού αποκλειστεί η πιθανότητα αιμόλυσης κατά την αιμοληψία διερευνάται η έκθεση του ασθενούς σε τοξικές ουσίες και φάρμακα καθώς και παράγοντες διατροφής που ενδέχεται να προκαλούν αυξημένη λύση και καταστροφή κυττάρων. Οι εργαστηριακοί έλεγχοι που παραγγέλλονται ποικίλουν ανάλογα με την πιθανολογούμενη εστία της βλάβης.
Στον αντίποδα η χαμηλή LDH αίματος, εφόσον δεν υπάρχουν συμπτώματα και εντοπίζεται στα
πλαίσια check up συνήθως οφείλεται σε κληρονομικές παραμέτρους ή σε λήψη φαρμάκων
συμπληρωμάτων.
Dr Αναστασία
Μοσχοβάκη
Ειδική
Παθολόγος
Φραγκοπούλου
10 Κηφισιά
Τηλέφωνα
γραμματείας για ραντεβού: 2106252770/6945575287
Links