Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, ή μυαλγικής εγκεφαλομυελίτιδας,
είναι πολυσυστηματικό νόσημα που χαρακτηρίζεται από σοβαρή κόπωση που διαρκεί και
συνοδεύεται από γνωστική δυσλειτουργία, προβλήματα ύπνου, δυσλειτουργία του
αυτόνομου συστήματος, αδιαθεσία μετά την άσκηση. Ο όρος σύνδρομο χρόνιας
κόπωσης έχει χρησιμοποιηθεί για να σηματοδοτηθεί η σύνθετη φύση του συνδρόμου. Στην μυαλγική εγκεφαλίτιδα- σύνδρομο χρόνιας κόπωσης,
οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί είναι πολλαπλοί και σύνθετοι όπως ανοσολογικές
διαταραχές, αλλοιώσεις στη λειτουργία
των φυσικών φονικών κυττάρων (NK), διαταραχές στο προφίλ ιντερλευκινών, βλάβη στην
απόκριση των Τ κυττάρων σε συγκεκριμένα αντιγόνα, αντιδράσεις αυτοανοσίας,
αυξημένο οξειδωτικό stress, αλλοιώσεις στα επίπεδα σεροτονίνης, δυσλειτουργία στον
άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης, επιγενετική τροποποίηση, νευροφλεγμονή, νευρωνική
ευαισθητοποίηση, απορρύθμιση οδών που συνδέονται με την ομαλή άμυνα έναντι ιών.
Κάθε περίπτωση χρόνιας κόπωσης δεν οφείλεται σε μυαλγική εγκεφαλίτιδα με
δεδομένο ότι ποικίλες καταστάσεις όπως
η κατάχρηση αλκοόλ, η αυπνία, υπερκόπωση, η αναιμία, οι ορμονικές διαταραχές,
οι χρόνιες φλεγμονές, τα ψυχιατρικά σύνδρομα, οι παθήσεις του κυκλοφορικού
συστήματος, οι αναπνευστικές παθήσεις, τα καρκινώματα, τα αυτοάνοσα νοσήματα, η
άπνοια κατά τον ύπνο προκαλούν κόπωση και πρέπει να αποκλείονται στα πλαίσια
της σωστής παθολογικής εξέτασης από τον έμπειρο παθολόγο κατά την διερεύνηση
του προβλήματος της κόπωσης στον πάσχοντα από κόπωση ασθενή.
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης βαίνει αυξανόμενο σήμερα. Σύμφωνα
με μελέτες η επίπτωση του συνδρόμου κυμαίνεται από 0,007% έως 2,8% στον γενικό
ενήλικο πληθυσμό. Η επιδημία του κορονοιού οδήγησε σε αύξηση του ποσοστού των
πασχόντων. Αυτό συμβαίνει διότι η προσβολή από ισχυρά παθογόνα λειτουργεί ως
καταλύτης στην πυροδότηση των σύνθετων παθοφυσιολογικών παθολογικών φαινομένων
που εμφανίζονται στο σύνδρομο. Το νόσημα εμφανίζεται σε υψηλότερα ποσοστά
μεταξύ 40 και 70 ετών. Οι γυναίκες προσβάλλονται πιο συχνά από τους άνδρες.
Παρά ταύτα δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση της διάγνωσης του συνδρόμου χρόνιας
κόπωσης σε κάθε περίπτωση κόπωσης που διαρκεί ή είναι επίμονη και η οποία
μπορεί να μοιράζεται κοινές παθοφυσιολογικές διαταραχές με το σύνδρομο χρόνιας
κόπωσης αλλά να μην έχει την έκταση και την ένταση της εκτροπής που
χαρακτηρίζει το σύνδρομο. Απαραίτητες προϋποθέσεις για να τεθεί η διάγνωση του
συνδρόμου χρόνιας κόπωσης ή μυαλγικής εγκεφαλίτιδας σε εσάς που πάσχετε από
κόπωση είναι:
1.
Να
μην έχει εντοπιστεί σαφής υποκείμενος παθολογικός παράγοντας που να δικαιολογεί
την κόπωση από παθολόγο με σφαιρική γνώση και ανάλογη εμπειρία. Αντιστοίχως να
μην έχει εντοπιστεί υποκείμενο ψυχιατρικό νόσημα που να αποτελεί το αίτιο της
κόπωσης.
2.
Η
κόπωσή σας να διαρκεί πάνω από έξι μήνες και να είναι μέτριας/σοβαρής έντασης
επί πάνω από το 50% του χρόνου κατά την καθημερινότητά σας. Αυτό σημαίνει ότι
εάν πάσχετε μονίμως από ελαφρά κόπωση
που σας απασχολεί για μικρό μόνο χρονικό διάστημα κατά την διάρκεια της ημέρας
χωρίς τάσεις επιδείνωσης, μπορεί να
πάσχετε από χρόνια κόπωση αλλά όχι από το πολυσυστηματικό νόσημα του συνδρόμου
χρόνιας κόπωσης ή μυαλγικής εγκεφαλομυελίτιδας.
3.
Το
σύνδρομο χρόνιας κόπωσης προκαλεί χαρακτηριστική επιδείνωση των συμπτωμάτων και
της λειτουργίας μετά από έκθεση σε φυσικούς ή γνωστικούς στρεσογόνους
παράγοντες, οι οποίοι προηγουμένως ήταν
καλά ανεκτοί. Έτσι εάν έχετε κόπωση αλλά ταυτόχρονα δεν βιώνετε
επιδείνωση της κόπωσης μετά από άσκηση ή πνευματική εργασία δεν πάσχετε από
σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Η κόπωση μετά την άσκηση ή την εργασία μπορεί να
περιλαμβάνει νευρολογικές, καρδιαγγειακές, αναπνευστικές και γαστρεντερικές
ενοχλήσεις.
4.
Το
σύνδρομο χρόνιας κόπωσης συνοδεύεται χαρακτηριστικά από μη αναζωογονητικό ύπνο.
Εάν δεν ξυπνάτε κουρασμένοι, μπορεί να πάσχετε από χρόνια κόπωση αλλά όχι από
σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
5.
Το
σύνδρομο χρόνιας κόπωσης συνοδεύεται είτε από γνωστική εξασθένηση (ήτοι
προβλήματα με τη σκέψη ή τη μνήμη ή τη συγκέντρωση) είτε από ορθοστατική
δυσανεξία (ήτοι επιδείνωση συμπτωμάτων κατά τη λήψη και τη διατήρηση όρθιας
στάσης). Εάν πάσχετε από μυϊκή μόνο κόπωση και παράλληλα δεν εμφανίζετε
ορθοστατικά συμπτώματα, δεν πάσχετε από σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
Dr Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10 Κηφισιά
Τηλ. 2106252770 και 6945575287
LINKS
http://twitter.com/amoschovaki H
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER.
http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com
E mail
amoschovaki@yahoo.gr
