Η παραγωγή φλεμάτων οφείλεται σε αυξημένη παραγωγή εκκρίσεων. Οι εκκρίσεις αυτές είτε δημιουργούν την αίσθηση βλέννας στο λαιμό ή στο στόμα είτε εκχέονται παθητικά προς τα έξω είτε αποβάλλονται ενεργητικά από τον οργανισμό για να μην προκαλέσουν αποφράξεις αεραγωγών, τοπικό πολλαπλασιασμό παθογόνων μικροοργανισμών, κακή ποιότητα ύπνου, πλημμελή λειτουργία παρακείμενων οργάνων. Στην περίπτωση της ενεργητικής αποβολής των φλεμάτων, υπάρχει συχνά (αλλά όχι πάντα) βήχας. Η έκλυση του αντανακλαστικού του βήχα γίνεται λόγω ερεθισμού νεύρων από εκκρίσεις, με αποτέλεσμα την σύγκλειση, την απότομη διάνοιξη της γλωττίδας και την ισχυρή εξώθηση αέρα που παρασύρει τελικώς προς τα έξω το τραχειοβρογχικό περιεχόμενο.
Όσον αφορά τον υποκείμενο μηχανισμό, τα φλέματα προκαλούνται από κάθε βλαπτικό παράγοντα που επηρεάζει το επίπεδο έκκρισης των κυττάρων των αεραγωγών ή του στόματος, καθώς και από τη συλλογή εκκριμάτων σε παρακείμενα όργανα που απλώς επικοινωνούν με τους αεραγωγούς και το στόμα. Όσον αφορά τα αίτια του φαινομένου οι αυξημένες εκκρίσεις προκαλούνται:
1. Από βλαπτικούς παράγοντες, που ερεθίζουν τους αεραγωγούς Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της κατηγορίας είναι ο καπνός. Ο άκαυστος καπνός περιέχει νικοτίνη, καρκινογόνες ουσίες και τοξίνες, με την καύση όμως οι βλαπτικές ουσίες σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες πολλαπλασιάζονται λόγω της εξαέρωσης της πυρόλυσης της πυροσύνθεσης του καπνού και των άλλων χημικών προσθέτων, με αποτέλεσμα την αυξημένη δραστηριοποίηση στους αεραγωγούς κυττάρων φλεγμονής, όπως μακροφάγων και λευκών αιμοσφαιρίων και αυξημένη παραγωγή βλέννας και παραγόντων φλεγμονής, όπως κυτταροκινών και χυμοκινών.
2. Από νοσήματα των αεραγωγών
Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της κατηγορίας είναι το καρκίνωμα του πνεύμονα. Στο καρκίνωμα αναπτύσσεται υπερβολικός πολλαπλασιασμός καρκινικών κυττάρων, τα οποία σε κεντρική ή ενδοβρογχική ανάπτυξη προκαλούν διήθηση, αύξηση εκκρίσεων αποφρακτική πνευμονίτιδα. Το αποτέλεσμα είναι εκροή φλεμάτων. Παρά ταύτα, στα αρχικά στάδια, συμπτώματα συχνά δεν υπάρχουν.
3. Από λοιμώδεις φλεγμονές, που είτε επικοινωνούν με τους αεραγωγούς ή το στόμα είτε τους ερεθίζουν
Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της κατηγορίας είναι οι κοινές ιογενείς ρινίτιδες.
Η μύτη έχει πλούσια συμπαθητική και παρασυμπαθητική νεύρωση και συντελεί στην ύγρανση του εισπνεόμενου αέρα, ενώ κατακρατά άχρηστα στοιχεία μικροοργανισμούς και ρύπους που θα δρούσαν διαφορετικά βλαπτικά στους βρόγχους. Αδένες και εκκριτικά κύτταρα εκκρίνουν την ζωτική για την απομάκρυνση των άχρηστων σωματιδίων βλέννα. Μια ποικιλία ιών προκαλούν διαταραχή της αρχιτεκτονικής της μύτης, υπερέκκριση βλέννας, απώλεια της υπάρχουσας ισορροπίας του ρινικού συμπαθητικού παρασυμπαθητικού συστήματος, με αποτέλεσμα τα τόσο συνήθη συμπτώματα της ρινικής απόφραξης και των πτυέλων.
Το χαρακτηριστικό στις απλές ιογενείς ρινίτιδες είναι τα διαυγή φλέματα, η απουσία συστηματικών συμπτωμάτων (π.χ. πυρετός, δύσπνοια) και η αποδρομή των φλεμάτων με την αποδρομή της ίωσης, που έχει ένα συνήθη κύκλο τριών με πέντε ημερών. Επειδή η παραγωγή φλεμάτων, συνοδεύει σοβαρότερες λοιμώξεις και νοσήματα, τα φλέματα που δεν ακολουθούν τον παραπάνω συνήθη γενικό κανόνα, πρέπει να αξιολογούνται ιατρικώς.
4. Από νοσήματα παρακείμενων οργάνων
Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της κατηγορίας είναι η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. Στη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια υπάρχει διαταραχή στις αγγειακές πιέσεις και ανάπτυξη διάμεσου ή περιβρογχικού οιδήματος. Αυτός είναι και ο κύριος μηχανισμός παραγωγής φλεμάτων στην περίπτωση αυτή.
Τα ευρήματα από τη σωστή ιατρική εξέταση του ασθενούς έχουν κομβικό ρόλο στην εξατομικευμένη αξιολόγηση του ατόμου και στον καθορισμό της ενδεικνυόμενης θεραπείας.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr.
Ιστοσελίδες ενημέρωσης του ιατρείου για θέματα Παθολογίας:
http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER
http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ
http://worlddiseasedays.blogspot.com ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
http://frequentmedicaldisorders.blogspot.com FREQUENT MEDICAL DISORDERS (αγγλόφωνο)
http://infectiousdiseaseissues.blogspot.com ΠΥΡΕΤΟΣ – ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
http://highglucose.blogspot.com ΔΙΑΒΗΤΗΣ
http://systemichypertension.blogspot.com ΥΨΗΛΗ ΠΙΕΣΗ
http://alternativemedicinehellenicblog.blogspot.com ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
http://cholesterolandtriglycerides.blogspot.com ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ - ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ
http://internationaltravelmedicine.blogspot.com ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
http://novelswineinfluenza.blogspot.com ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Η1Ν1