ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΥΓΡΩΝ

Στην γενικευμένη κατακράτηση υγρών, ο οργανισμός κατακρατά νερό και αυξάνει το βάρος του, παρά την χαμηλή θερμιδική πρόσληψη. Όταν η κατακράτηση είναι σημαντική, εμφανίζεται πρήξιμο σε διάφορα σημεία του σώματος, αντιληπτό από τον ασθενή.

Περίπου το 1/3 από τα υγρά του σώματος ευρίσκονται στον εξωκυττάριο χώρο και το υπόλοιπο ενδοκυττάρια. Το 75% περίπου από αυτό είναι διάμεσο υγρό και το υπόλοιπο είναι το πλάσμα του αίματος. Σημαντικό ρόλο στην διακίνηση των υγρών ανάμεσα στα διαμερίσματα του σώματος έχει η υδροστατική πίεση των υγρών, η κολλοειδωσμωτική πίεση που δημιουργείται από τις πρωτεΐνες του πλάσματος, η δραστηριότητα της λέμφου, η ανατομική ακεραιότητα των αγγείων. Μία σειρά από παράγοντες ρυθμίζουν την ομοιόσταση των υγρών του σώματος. Σημαντικός είναι ο ρόλος του νεφρού. Έτσι, για παράδειγμα όταν ελαττώνεται η νεφρική αιματική ροή, γίνεται έκκριση ειδικών χημικών ουσιών (π.χ. κατεχολαμινών, ρενίνης, αλδοστερόνης) με αποτέλεσμα την κατακράτηση ύδατος και άλατος.

Στην περίπτωση της κατακράτησης υγρών, υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, κακή λεμφική αιματική κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος. Τα αίτια είναι ποικίλα. Ενδεικτικά, οι παρακάτω καταστάσεις και νοσήματα προκαλούν γενικευμένη κατακράτηση υγρών:

 Η διατροφή με ανεπάρκεια πρωτεϊνών. Προκαλεί αλλοιώσεις στις κολλοειδωσμωτικές πιέσεις, λόγω μείωσης λευκωματίνης στο αίμα.

 Η καρδιακή ανεπάρκεια. Στην καρδιακή ανεπάρκεια αυξάνουν οι υδροστατικές πιέσεις. Συχνά συνυπάρχει δύσπνοια, ψυχρά άκρα, κυάνωση άκρων.

 Η κίρρωση του ήπατος. Στην κίρρωση υπάρχει απόφραξη αιματικής λεμφικής ροής, πυλαία υπέρταση και πτώση λευκωματίνης, παθοφυσιολογικές διαταραχές που προκαλούν οίδημα. Υπάρχει συχνά ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ, διαταραχή ισορροπίας, ίκτερος.

 Η νεφρική βλάβη. Η κατακράτηση υγρών συχνά συνοδεύεται από αύξηση πίεσης, απόπνοια ουρίας, διαταραχές ούρησης, διαταραχή γεύσης-ύπνου-προσοχής.

 Η κύηση. Προκαλούνται ορμονικές αλλαγές και μεταβολές στις αγγειακές πιέσεις με αποτέλεσμα αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικό σε γυναίκες που προσπαθούν να χάσουν ανεπιτυχώς βάρος, είναι το ιδιοσυστασιακό οίδημα. Εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες, χαρακτηρίζεται από ιδιοσυστασιακή κατακράτηση υγρών και άλατος και προκαλεί πρήξιμο με μεγάλες διακυμάνσεις βάρους μη εξαρτώμενες από την λήψη τροφής. Μπορεί να συνδέεται ή όχι με την φάση της έμμηνης ρήσης ή με μεταβολές σε παραμέτρους όπως η υγρασία και θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία στο ιδιοσυστασιακό οίδημα.

Τα ευρήματα από τη σωστή ιατρική εξέταση, έχουν κομβικό ρόλο στην ορθή διαφορική διάγνωση της κατακράτησης των υγρών και θεραπεία κάθε περίπτωσης.

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Ιατρός Ειδική Παθολόγος

Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά

24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770

E mail: amoschovaki@yahoo.gr.

Ιστοσελίδες ενημέρωσης του ιατρείου για θέματα Παθολογίας:

http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER

http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ

http://worlddiseasedays.blogspot.com ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

 http://frequentmedicaldisorders.blogspot.com FREQUENT MEDICAL DISORDERS (αγγλόφωνο)

http://infectiousdiseaseissues.blogspot.com ΠΥΡΕΤΟΣ – ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

http://highglucose.blogspot.com ΔΙΑΒΗΤΗΣ

http://systemichypertension.blogspot.com ΥΨΗΛΗ ΠΙΕΣΗ

http://alternativemedicinehellenicblog.blogspot.com ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

http://cholesterolandtriglycerides.blogspot.com ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ - ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ

http://internationaltravelmedicine.blogspot.com ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

http://novelswineinfluenza.blogspot.com ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Η1Ν1

ΠΡΗΞΙΜΟ ΔΑΚΤΥΛΩΝ ΧΕΡΙΩΝ Η ΠΟΔΙΩΝ

Πληκτροδακτυλία

Το πρήξιμο ενός ή περισσότερων δακτύλων είναι ένα σύμπτωμα, που θορυβεί τον πάσχοντα. Το πρήξιμο, ορισμένες φορές οδηγεί σε «σφίξιμο» της βέρας του ή του παπουτσιού του. Κατά την ιατρική εξέταση από τον έμπειρο παθολόγο με κλινική εμπειρία, είναι σημαντικό να διερευνηθεί εάν το πρήξιμο είναι εστιακό ή γενικευμένο, εάν έχει δηλαδή αυστηρά τοπικό χαρακτήρα ή παρουσιάζει πιο γενικευμένες εστίες. Το γενικευμένο πρήξιμο, μπορεί να μην είναι αντιληπτό από τον ασθενή (π.χ. πολλές περιπτώσεις οιδήματος με συστηματικά χαρακτηριστικά έχουν ως μόνο σημείο, ένα μικρό εντύπωμα δέρματος που αφήνει το ιατρικό στηθοσκόπιο, μετά την ανασήκωσή του από τον θώρακα του ασθενούς). Η διερεύνηση των χαρακτηριστικών του πρηξίματος είναι πολύ σημαντική, γιατί τα νοσήματα και οι καταστάσεις που υποκρύπτονται διαφοροποιούνται σημαντικά στις δύο αυτές περιπτώσεις. Ορισμένες φορές απαιτείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος.

Α. ΠΡΗΞΙΜΟ ΔΑΚΤΥΛΩΝ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ (ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟ)

Στην περίπτωση αυτή συνήθως υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, αλλοίωση λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος, σε γενικευμένο επίπεδο. Σπανιότερα υπάρχει γενικευμένη αλλοίωση της σύστασης των ιστών. Τα αίτια είναι ποικίλα. Περίπου το 1/3 από τα υγρά του σώματος ευρίσκονται στον εξωκυττάριο χώρο και το υπόλοιπο ενδοκυττάρια. Το 75% περίπου από αυτό είναι διάμεσο υγρό και το υπόλοιπο είναι το πλάσμα του αίματος. Σημαντικό ρόλο στην διακίνηση των υγρών ανάμεσα στα διαμερίσματα του σώματος έχει η υδροστατική πίεση των υγρών, η κολλοειδωσμωτική πίεση που δημιουργείται από τις πρωτεΐνες του πλάσματος, η δραστηριότητα της λέμφου, η ανατομική ακεραιότητα των αγγείων. Μία σειρά από παράγοντες ρυθμίζουν την ομοιόσταση των υγρών του σώματος. Σημαντικός είναι ο ρόλος του νεφρού. Έτσι, για παράδειγμα όταν ελαττώνεται η νεφρική αιματική ροή, γίνεται έκκριση ειδικών χημικών ουσιών (π.χ. κατεχολαμινών, ρενίνης, αλδοστερόνης) με αποτέλεσμα την κατακράτηση ύδατος και άλατος.

Ενδεικτικά, οι παρακάτω καταστάσεις και νοσήματα προκαλούν γενικευμένο πρήξιμο:

 Η διατροφή με ανεπάρκεια πρωτεϊνών. Προκαλεί αλλοιώσεις στις κολλοειδωσμωτικές πιέσεις, λόγω μείωσης λευκωματίνης στο αίμα.

 Η καρδιακή ανεπάρκεια. Στην καρδιακή ανεπάρκεια αυξάνουν οι υδροστατικές πιέσεις. Συχνά συνυπάρχει δύσπνοια, ψυχρά άκρα, κυάνωση άκρων.

 Η κίρρωση του ήπατος. Στην κίρρωση υπάρχει απόφραξη αιματικής λεμφικής ροής, πυλαία υπέρταση και πτώση λευκωματίνης, παθοφυσιολογικές διαταραχές που προκαλούν οίδημα. Υπάρχει συχνά ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ, διαταραχή ισορροπίας, ίκτερος.

 Η νεφρική βλάβη. Η κατακράτηση υγρών συχνά συνοδεύεται από αύξση πίεσης, απόπνοια ουρίας, διαταραχές ούρησης, διαταραχή γεύσης-ύπνου-προσοχής.

 Το ιδιοσυστασιακό οίδημα. Εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες, προκαλεί μεγάλες διακυμάνσεις βάρους μη εξαρτώμενες από την λήψη τροφής. Μπορεί να συνδέεται ή όχι με την φάση της έμμηνης ρήσης ή με μεταβολές σε παραμέτρους όπως η υγρασία και θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Οφείλεται σε ιδιοσυστασιακή κατακράτηση υγρών και άλατος.

 Η κύηση. Προκαλούνται ορμονικές αλλαγές και μεταβολές στις αγγειακές πιέσεις με αποτέλεσμα αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού.

Β. ΤΟΠΙΚΟ ΠΡΗΞΙΜΟ ΔΑΚΤΥΛΩΝ

Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, αλλοίωση λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος αλλοίωση της σύστασης των ιστών σε τοπικό επίπεδο.

Τα αίτια, αναλυτικότερα, είναι:

 Μείωση της φλεβικής ή λεμφικής απαγωγής τοπικά (π.χ. λεμφαγγειίτιδα)

 Φλεγμονές (π.χ. κυτταρίτιδα)

 Υπερευαισθησία (π.χ. τοπική αλλεργία)

 Αλλοίωση της σύστασης των ιστών (π.χ. τοπικές βλάβες αρθρώσεων)

 Τραύματα (π.χ. από στενό παπούτσι ή βέρα).

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικό είναι το πρήξιμο στην πληκτροδακτυλία, όπου υπάρχει σφαιρική διόγκωση των τελικών τμημάτων των δακτύλων, λόγω υπερπλασίας του συνδετικού ιστού στην ραχιαία επιφάνεια. Τα δάκτυλα παίρνουν μορφή πλήκτρων τυμπάνου. Η κατάσταση μπορεί να είναι κληρονομική, ιδιοπαθής ή επίκτητη και να σχετίζεται με ορισμένα παθολογικά νοσήματα και καταστάσεις (π.χ. καρκίνος πνεύμονα, φλεγμονώδης νόσος εντέρου, λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα).

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Ιατρός Ειδική Παθολόγος

Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά

24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770

E mail: amoschovaki@yahoo.gr.

Ιστοσελίδες ενημέρωσης του ιατρείου για θέματα Παθολογίας:

http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER

http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ

http://worlddiseasedays.blogspot.com ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

 http://frequentmedicaldisorders.blogspot.com FREQUENT MEDICAL DISORDERS (αγγλόφωνο)

http://infectiousdiseaseissues.blogspot.com ΠΥΡΕΤΟΣ – ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

http://highglucose.blogspot.com ΔΙΑΒΗΤΗΣ

http://systemichypertension.blogspot.com ΥΨΗΛΗ ΠΙΕΣΗ

http://alternativemedicinehellenicblog.blogspot.com ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

http://cholesterolandtriglycerides.blogspot.com ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ - ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ

http://internationaltravelmedicine.blogspot.com ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

http://novelswineinfluenza.blogspot.com ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Η1Ν1

ΟΙΔΗΜΑ

Το οίδημα ορίζεται ως κλινικά εμφανής αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού. Ο ασθενής προσέρχεται στο ιατρείο με μαλακό και ομοιόμορφα αντιληπτό με την αφή πρήξιμο σε κάποια περιοχή του σώματος, το οποίο μπορεί μάλιστα να οδηγήσει σε «σφίξιμο» της βέρας του ή του παπουτσιού του. Κατά την ιατρική εξέταση από τον έμπειρο παθολόγο με κλινική εμπειρία, είναι σημαντικό να διερευνηθεί εάν το πρήξιμο είναι εστιακό ή γενικευμένο, εάν έχει δηλαδή αυστηρά τοπικό χαρακτήρα ή παρουσιάζει πιο γενικευμένες εστίες. Το γενικευμένο πρήξιμο, μπορεί να μην είναι αντιληπτό από τον ασθενή (π.χ. πολλές περιπτώσεις οιδήματος με συστηματικά χαρακτηριστικά έχουν ως μόνο σημείο, ένα μικρό εντύπωμα δέρματος που αφήνει το ιατρικό στηθοσκόπιο, μετά την ανασήκωσή του από τον θώρακα του ασθενούς). Η διερεύνηση των χαρακτηριστικών του πρηξίματος είναι πολύ σημαντική, γιατί τα νοσήματα και οι καταστάσεις που υποκρύπτονται διαφοροποιούνται σημαντικά στις δύο αυτές περιπτώσεις. Ορισμένες φορές απαιτείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος.

Α.ΟΙΔΗΜΑ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ (ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟ)

Περίπου το 1/3 από τα υγρά του σώματος ευρίσκονται στον εξωκυττάριο χώρο και το υπόλοιπο ενδοκυττάρια. Το 75% περίπου από αυτό είναι διάμεσο υγρό και το υπόλοιπο είναι το πλάσμα του αίματος. Σημαντικό ρόλο στην διακίνηση των υγρών ανάμεσα στα διαμερίσματα του σώματος έχει η υδροστατική πίεση των υγρών, η κολλοειδωσμωτική πίεση που δημιουργείται από τις πρωτεΐνες του πλάσματος, η δραστηριότητα της λέμφου, η ανατομική ακεραιότητα των αγγείων. Μία σειρά από παράγοντες ρυθμίζουν την ομοιόσταση των υγρών του σώματος. Σημαντικός είναι ο ρόλος του νεφρού. Έτσι, για παράδειγμα όταν ελαττώνεται η νεφρική αιματική ροή, γίνεται έκκριση ειδικών χημικών ουσιών (π.χ. κατεχολαμινών, ρενίνης, αλδοστερόνης) με αποτέλεσμα την κατακράτηση ύδατος και άλατος.

Στην περίπτωση του οιδήματος με συστηματικούς χαρακτήρες υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, διαταραχή λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος, σε γενικευμένο επίπεδο. Τα αίτια είναι ποικίλα. Ενδεικτικά, οι παρακάτω καταστάσεις και νοσήματα προκαλούν γενικευμένο οίδημα:

 Η διατροφή με ανεπάρκεια πρωτεϊνών. Προκαλεί αλλοιώσεις στις κολλοειδωσμωτικές πιέσεις, λόγω μείωσης λευκωματίνης στο αίμα.

 Η καρδιακή ανεπάρκεια. Στην καρδιακή ανεπάρκεια αυξάνουν οι υδροστατικές πιέσεις. Συχνά συνυπάρχει δύσπνοια, ψυχρά άκρα, κυάνωση άκρων.

 Η κίρρωση του ήπατος. Στην κίρρωση υπάρχει απόφραξη αιματικής λεμφικής ροής, πυλαία υπέρταση και πτώση λευκωματίνης, παθοφυσιολογικές διαταραχές που προκαλούν οίδημα. Υπάρχει συχνά ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ, διαταραχή ισορροπίας, ίκτερος.

 Η νεφρική βλάβη. Η κατακράτηση υγρών συχνά συνοδεύεται από αύξηση πίεσης, απόπνοια ουρίας, διαταραχές ούρησης, διαταραχή γεύσης-ύπνου-προσοχής.

 Το ιδιοσυστασιακό οίδημα. Εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες, προκαλεί μεγάλες διακυμάνσεις βάρους μη εξαρτώμενες από την λήψη τροφής. Μπορεί να συνδέεται ή όχι με την φάση της έμμηνης ρήσης ή με μεταβολές σε παραμέτρους όπως η υγρασία και θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Οφείλεται σε ιδιοσυστασιακή κατακράτηση υγρών και άλατος.

 Η κύηση. Προκαλούνται ορμονικές αλλαγές και μεταβολές στις αγγειακές πιέσεις με αποτέλεσμα αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού.

Β. ΤΟΠΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ

Η τοπική άθροιση υγρών προκαλεί εντοπισμένο οίδημα. Στην περίπτωση του τοπικού οιδήματος υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, διαταραχή λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος σε τοπικό επίπεδο. Τα αίτια, αναλυτικότερα, είναι:

 Μείωση της φλεβικής απαγωγής τοπικά (π.χ. φλεβίτιδα)

 Μείωση της λεμφικής απαγωγής τοπικά (π.χ. λεμφαγγειίτιδα)

 Φλεγμονές (π.χ. κυτταρίτιδα)

 Υπερευαισθησία (π.χ. τοπική αλλεργία)

 Τραύματα (π.χ. αιματώματα).

Τα ευρήματα από τη σωστή ιατρική εξέταση, έχουν κομβικό ρόλο στην ορθή διαφορική διάγνωση και θεραπεία.

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη



Ιατρός Ειδική Παθολόγος


Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά


24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770


E mail: amoschovaki@yahoo.gr.

Ιστοσελίδες ενημέρωσης του ιατρείου για θέματα Παθολογίας:


http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER


http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ


http://worlddiseasedays.blogspot.com ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ http://frequentmedicaldisorders.blogspot.com FREQUENT MEDICAL DISORDERS (αγγλόφωνο)


http://infectiousdiseaseissues.blogspot.com ΠΥΡΕΤΟΣ – ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ


http://highglucose.blogspot.com ΔΙΑΒΗΤΗΣ


http://systemichypertension.blogspot.com ΥΨΗΛΗ ΠΙΕΣΗ


http://alternativemedicinehellenicblog.blogspot.com ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ


http://cholesterolandtriglycerides.blogspot.com ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ - ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ


http://internationaltravelmedicine.blogspot.com ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ


http://novelswineinfluenza.blogspot.com ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Η1Ν1

ΠΡΗΞΙΜΟ ΠΟΔΙΩΝ

Το πρήξιμο των κάτω άκρων γίνεται αντιληπτό από τον ασθενή ως διόγκωση του ποδιού. Η διόγκωση μπορεί να είναι ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη, να καταλαμβάνει μικρή ή μεγαλύτερη έκταση, να είναι εντοπισμένη ή διάχυτη, να συνοδεύεται ή όχι από άλλα τοπικά ή συστηματικά συμπτώματα (π.χ. πυρετό, ερυθρότητα, δύσπνοια). Η διόγκωση ορισμένες φορές, έχει τέτοια θέση και έκταση, που οδηγεί σε αδυναμία τοποθέτησης του παπουτσιού.

Κατά την ιατρική εξέταση από τον έμπειρο παθολόγο με κλινική εμπειρία, είναι σημαντικό να διερευνηθεί εάν το πρήξιμο είναι εστιακό ή γενικευμένο, εάν έχει δηλαδή αυστηρά τοπικό χαρακτήρα ή παρουσιάζει συστηματικά χαρακτηριστικά με πιο γενικευμένες εστίες. Το γενικευμένο πρήξιμο, μπορεί να μην είναι αντιληπτό από τον ασθενή (π.χ. πολλές περιπτώσεις οιδήματος με συστηματικά χαρακτηριστικά έχουν ως μόνο σημείο, ένα μικρό εντύπωμα δέρματος που αφήνει το ιατρικό στηθοσκόπιο, μετά την ανασήκωσή του από τον θώρακα του ασθενούς). Η διερεύνηση των χαρακτηριστικών του πρηξίματος είναι πολύ σημαντική, γιατί τα νοσήματα και οι καταστάσεις που υποκρύπτονται διαφοροποιούνται σημαντικά στις δύο αυτές περιπτώσεις. Ορισμένες φορές απαιτείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος.

ΠΡΗΞΙΜΟ ΠΟΔΙΩΝ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Στην περίπτωση του οιδήματος, με συστηματικά χαρακτηριστικά υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, αλλοίωση λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος, αλλοίωση της σύστασης ιστών, σε γενικευμένο επίπεδο.

Συνήθως πρόκειται για αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού.

Περίπου το 1/3 από τα υγρά του σώματος ευρίσκονται στον εξωκυττάριο χώρο και το υπόλοιπο ενδοκυττάρια. Το 75% περίπου από αυτό είναι διάμεσο υγρό και το υπόλοιπο είναι το πλάσμα του αίματος. Σημαντικό ρόλο στην διακίνηση των υγρών ανάμεσα στα διαμερίσματα του σώματος έχει η υδροστατική πίεση των υγρών, η κολλοειδωσμωτική πίεση που δημιουργείται από τις πρωτεΐνες του πλάσματος, η δραστηριότητα της λέμφου, η ανατομική ακεραιότητα των αγγείων. Μία σειρά από παράγοντες ρυθμίζουν την ομοιόσταση των υγρών του σώματος. Σημαντικός είναι ο ρόλος του νεφρού. Έτσι, για παράδειγμα όταν ελαττώνεται η νεφρική αιματική ροή, γίνεται έκκριση ειδικών χημικών ουσιών (π.χ. κατεχολαμινών, ρενίνης, αλδοστερόνης) με αποτέλεσμα την κατακράτηση ύδατος και άλατος.

Ενδεικτικά, οι παρακάτω καταστάσεις και νοσήματα προκαλούν πρήξιμο ποδιών με συστηματικά χαρακτηριστικά:

 Γενικευμένες παθήσεις αρθρώσεων. Λόγω βλάβης της άρθρωσης και μεταβολών στον αρθρικό υμένα, αυξάνεται η συγκέντρωση υγρού στην άρθρωση. Προκαλείται πρήξιμο στο πόδι στην περιοχή των αρθρώσεων. Το πρήξιμο έχει μεταναστευτικό χαρακτήρα και μπορεί να προσβάλλει ταυτόχρονα ή διαδοχικά τα άκρα.

 Η καρδιακή ανεπάρκεια. Στην καρδιακή ανεπάρκεια αυξάνουν οι υδροστατικές πιέσεις. Συχνά συνυπάρχει δύσπνοια, ψυχρά άκρα, κυάνωση άκρων.

 Η κίρρωση του ήπατος. Στην κίρρωση υπάρχει απόφραξη αιματικής λεμφικής ροής, πυλαία υπέρταση και πτώση λευκωματίνης, παθοφυσιολογικές διαταραχές που προκαλούν οίδημα. Υπάρχει συχνά ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ, διαταραχή ισορροπίας, ίκτερος.

 Η νεφρική βλάβη. Η κατακράτηση υγρών συχνά συνοδεύεται από αύξηση πίεσης, απόπνοια ουρίας, διαταραχές ούρησης, διαταραχή γεύσης-ύπνου-προσοχής.

 Το ιδιοσυστασιακό οίδημα. Εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες, προκαλεί μεγάλες διακυμάνσεις βάρους μη εξαρτώμενες από την λήψη τροφής. Μπορεί να συνδέεται ή όχι με την φάση της έμμηνης ρήσης ή με μεταβολές σε παραμέτρους όπως η υγρασία και θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Οφείλεται σε ιδιοσυστασιακή κατακράτηση υγρών και άλατος.

 Η κύηση. Προκαλούνται ορμονικές αλλαγές και μεταβολές στις αγγειακές πιέσεις με αποτέλεσμα αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού.

ΠΡΗΞΙΜΟ ΠΟΔΙΩΝ ΜΕ ΑΥΣΤΗΡΑ ΤΟΠΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, διαταραχή λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος, σε τοπικό επίπεδο ή τοπική αλλοίωση της σύστασης των ιστών. Προκαλείται εντοπισμένο και αυστηρά ετερόπλευρο πρήξιμο.

Τα αίτια, αναλυτικότερα, είναι:

 Μείωση της φλεβικής απαγωγής τοπικά (π.χ. φλεβίτιδα)

 Μείωση της λεμφικής απαγωγής τοπικά (π.χ. λεμφαγγειίτιδα)

 Φλεγμονές (π.χ. κυτταρίτιδα)

 Υπερευαισθησία (π.χ. τοπική αλλεργία)

 Αλλοίωση της σύστασης των ιστών (π.χ. λιπώματα)

 Τραύματα ποδιών (π.χ. αιματώματα).

Τα ευρήματα από τη σωστή ιατρική εξέταση, έχουν κομβικό ρόλο στην ορθή διαφορική διάγνωση και θεραπεία.

Το πρήξιμο στην περιοχή των κάτω άκρων είναι ιδιαίτερα συχνό στη σύγχρονη εποχή, σε νέα άτομα χωρίς υποκείμενα νοσήματα. Μια σειρά από παράγοντες, ευθύνονται για το φαινόμενο:

 Η καθιστική ζωή και τα ακατάλληλα υποδήματα: Η ακινησία, τα στενά σφιχτά παπούτσια, τα υψηλά τακούνια κάνουν το αίμα να λιμνάζει στις φλέβες, δημιουργώντας κακή κυκλοφορία στα κάτω άκρα.

 Η παρατεταμένη ορθοστασία και η παραμονή σε σταθερή στάση για μεγάλο χρονικό διάστημα, εμποδίζει την φλεβική επιστροφή και δημιουργεί πρήξιμο.

 Η χρήση φαρμάκων (π.χ. οιστρογόνα).

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Ιατρός Ειδική Παθολόγος

Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά

24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770

E mail: amoschovaki@yahoo.gr.

Ιστοσελίδες ενημέρωσης του ιατρείου για θέματα Παθολογίας:

http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER

http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ

http://worlddiseasedays.blogspot.com ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

http://frequentmedicaldisorders.blogspot.com FREQUENT MEDICAL DISORDERS (αγγλόφωνο)

http://infectiousdiseaseissues.blogspot.com ΠΥΡΕΤΟΣ – ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

http://highglucose.blogspot.com ΔΙΑΒΗΤΗΣ

http://systemichypertension.blogspot.com ΥΨΗΛΗ ΠΙΕΣΗ

http://alternativemedicinehellenicblog.blogspot.com ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

http://cholesterolandtriglycerides.blogspot.com ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ - ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ

http://internationaltravelmedicine.blogspot.com ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

http://novelswineinfluenza.blogspot.com ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Η1Ν1

ΠΡΗΞΙΜΟ

Πρήξιμο χειλέων, λόγω μολυσματικού κηρίου από σταφυλόκοκκο από το http://jada.ada.org/content/139/5/587.full

Πρήξιμο βλεφάρων, λόγω αλλεργίας

Το πρήξιμο γίνεται αντιληπτό από τον ασθενή ως φούσκωμα κάποιου σημείου του σώματος.

Κατά την ιατρική εξέταση από τον έμπειρο παθολόγο με κλινική εμπειρία, είναι σημαντικό να διερευνηθεί εάν το πρήξιμο είναι εστιακό ή γενικευμένο, εάν έχει δηλαδή αυστηρά τοπικό χαρακτήρα ή παρουσιάζει πιο γενικευμένες εστίες. Το γενικευμένο πρήξιμο, μπορεί να μην είναι αντιληπτό από τον ασθενή (π.χ. πολλές περιπτώσεις οιδήματος με συστηματικά χαρακτηριστικά έχουν ως μόνο σημείο, ένα μικρό εντύπωμα δέρματος που αφήνει το ιατρικό στηθοσκόπιο, μετά την ανασήκωσή του από τον θώρακα του ασθενούς). Η διερεύνηση των χαρακτηριστικών του πρηξίματος είναι πολύ σημαντική, γιατί τα νοσήματα και οι καταστάσεις που υποκρύπτονται διαφοροποιούνται σημαντικά στις δύο αυτές περιπτώσεις. Ορισμένες φορές απαιτείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος.

Το διάχυτο πρήξιμο του σώματος οφείλεται σε αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού ή σε παράγοντες που μεταβάλλουν γενικώς τη σύσταση των ιστών. Αντίθετα το εστιακό πρήξιμο, οφείλεται είτε σε τοπική κατακράτηση υγρών είτε σε παράγοντες που μεταβάλλουν τοπικά τη σύσταση και το πάχος των ιστών.

Α. ΠΡΗΞΙΜΟ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ (ΔΙΑΧΥΤΟ)

Περίπου το 1/3 από τα υγρά του σώματος ευρίσκονται στον εξωκυττάριο χώρο και το υπόλοιπο ενδοκυττάρια. Το 75% περίπου από αυτό είναι διάμεσο υγρό και το υπόλοιπο είναι το πλάσμα του αίματος. Σημαντικό ρόλο στην διακίνηση των υγρών ανάμεσα στα διαμερίσματα του σώματος έχει η υδροστατική πίεση των υγρών, η κολλοειδωσμωτική πίεση που δημιουργείται από τις πρωτεΐνες του πλάσματος, η δραστηριότητα της λέμφου, η ανατομική ακεραιότητα των αγγείων. Μία σειρά από παράγοντες ρυθμίζουν την ομοιόσταση των υγρών του σώματος. Σημαντικός είναι ο ρόλος του νεφρού. Έτσι, για παράδειγμα όταν ελαττώνεται η νεφρική αιματική ροή, γίνεται έκκριση ειδικών χημικών ουσιών (π.χ. κατεχολαμινών, ρενίνης, αλδοστερόνης) με αποτέλεσμα την κατακράτηση ύδατος και άλατος.

Στην περίπτωση του οιδήματος με συστηματικούς χαρακτήρες συνήθως υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, διαταραχή λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος, σε γενικευμένο επίπεδο. Σπανιότερα υπάρχει γενικευμένη αλλοίωση της σύστασης των ιστών. Τα αίτια είναι ποικίλα. Χαρακτηριστικά, οι παρακάτω καταστάσεις και νοσήματα προκαλούν γενικευμένο πρήξιμο:

 Η διατροφή με ανεπάρκεια πρωτεϊνών. Προκαλεί αλλοιώσεις στις κολλοειδωσμωτικές πιέσεις, λόγω μείωσης λευκωματίνης στο αίμα.

 Η καρδιακή ανεπάρκεια. Στην καρδιακή ανεπάρκεια αυξάνουν οι υδροστατικές πιέσεις. Συχνά συνυπάρχει δύσπνοια, ψυχρά άκρα, κυάνωση άκρων.

 Η κίρρωση του ήπατος. Στην κίρρωση υπάρχει απόφραξη αιματικής λεμφικής ροής, πυλαία υπέρταση και πτώση λευκωματίνης, παθοφυσιολογικές διαταραχές που προκαλούν οίδημα. Υπάρχει συχνά ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ, διαταραχή ισορροπίας, ίκτερος.

 Η νεφρική βλάβη. Η κατακράτηση υγρών συχνά συνοδεύεται από αύξηση πίεσης, απόπνοια ουρίας, διαταραχές ούρησης, διαταραχή γεύσης-ύπνου-προσοχής.

 Το ιδιοσυστασιακό οίδημα. Εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες, προκαλεί μεγάλες διακυμάνσεις βάρους μη εξαρτώμενες από την λήψη τροφής. Μπορεί να συνδέεται ή όχι με την φάση της έμμηνης ρήσης ή με μεταβολές σε παραμέτρους όπως η υγρασία και θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Οφείλεται σε ιδιοσυστασιακή κατακράτηση υγρών και άλατος.

 Η κύηση. Προκαλούνται ορμονικές αλλαγές και μεταβολές στις αγγειακές πιέσεις με αποτέλεσμα αύξηση του όγκου του διάμεσου υγρού.

Β. ΤΟΠΙΚΟ (ΕΣΤΙΑΚΟ) ΠΡΗΞΙΜΟ

Η τοπική άθροιση υγρών προκαλεί εντοπισμένο πρήξιμο. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ρήξη της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, διαταραχή λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκεια των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος σε τοπικό επίπεδο, τοπική αλλοίωση της σύστασης των ιστών. Τα αίτια, αναλυτικότερα, είναι:

 Μείωση της φλεβικής απαγωγής τοπικά (π.χ. φλεβίτιδα)

 Μείωση της λεμφικής απαγωγής τοπικά (π.χ. λεμφαγγειίτιδα)

 Φλεγμονές (π.χ. κυτταρίτιδα)

 Υπερευαισθησία (π.χ. τοπική αλλεργία)

 Αλλοίωση της σύστασης των ιστών (π.χ. όγκοι)

 Τραύματα (π.χ. αιματώματα).

Τα ευρήματα από τη σωστή ιατρική εξέταση, έχουν κομβικό ρόλο στην ορθή διαφορική διάγνωση και θεραπεία.

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Ιατρός Ειδική Παθολόγος

Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά

24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770

E mail: amoschovaki@yahoo.gr.

Ιστοσελίδες ενημέρωσης του ιατρείου για θέματα Παθολογίας:

http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER

http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ

http://worlddiseasedays.blogspot.com ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

 http://frequentmedicaldisorders.blogspot.com FREQUENT MEDICAL DISORDERS (αγγλόφωνο)

http://infectiousdiseaseissues.blogspot.com ΠΥΡΕΤΟΣ – ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

http://highglucose.blogspot.com ΔΙΑΒΗΤΗΣ

http://systemichypertension.blogspot.com ΥΨΗΛΗ ΠΙΕΣΗ

http://alternativemedicinehellenicblog.blogspot.com ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

http://cholesterolandtriglycerides.blogspot.com ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ - ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ

http://internationaltravelmedicine.blogspot.com ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

http://novelswineinfluenza.blogspot.com ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Η1Ν1