Ο προβληματικός ύπνος είναι συχνό παθολογικό πρόβλημα που μειώνει
δραματικά την ποιότητα ζωής του πάσχοντα. Ορισμένες φορές σε επίμονες διαταραχές
ύπνου προκαλείται μια ποικιλία οργανικών διαταραχών λόγω κόπωσης των ανθρώπινων
βιολογικών συστημάτων, όπως αρρυθμίες, εγκεφαλική δυσλειτουργία, χρόνια κόπωση.
Ο κύκλος ύπνου εγρήγορσης είναι από τους πιο ευαίσθητους
κύκλους στον άνθρωπο. Πολλοί παράγοντες όπως ορμόνες φάρμακα άγχος οργανικά
νοσήματα μπορούν να επηρεάσουν την περιοδικότητα και την εσωτερική
αρχιτεκτονική του ύπνου. Το φως επιδρά στον ύπνο του φυσιολογικού ανθρώπου, φαινόμενο που
παρουσιάζει αρκετές φυσιολογικές παραλλαγές, ανάλογα με το εάν το άτομο είναι
"νυχτερινός" ή "ημερήσιος" τύπος.
Ο ύπνος REM χαρακτηρίζεται από ταχείες κινήσεις οφθαλμών (rapid
eye movement), εμφανίζεται συνήθως την δεύτερη ώρα του ύπνου και καλύπτει το
20-25% του ολικού ύπνου. Στο πρώτο τριτημόριο της νύχτας κυριαρχεί ο ύπνος non
REM (non rapid eye movement) χωρίς ταχείες κινήσεις.Ο ύπνος REM και non REM
εναλλάσσονται κατά την διάρκεια της νύχτας με μέση διάρκεια κύκλου 90-110
λεπτά.
Οι διαταραχές του ύπνου
εκδηλώνονται κυρίως ως:
ü Κακή
ποιότητα ύπνου λόγω παρεμβολής ασυνήθιστων συμπεριφορών (π.χ. υπνοβασία,
ροχαλητό, σύνδρομο ανήσυχων ποδιών) ή εφιαλτών που διαταράσσουν τον ύπνο.
ü Κακή
ποιότητα ύπνου λόγω αϋπνίας . Με τον όρο αϋπνία χαρακτηρίζεται ιατρικώς η
έλλειψη επαρκούς ύπνου. Η αϋπνία εκδηλώνεται με δυσχέρεια επέλευσης του ύπνου,
με νυχτερινές αφυπνίσεις, με πολύ πρωινή αφύπνιση.
ü Υπερβάλλουσα
υπνηλία, η οποία επέρχεται σε ώρες κατά τις οποίες παρεμποδίζεται η ομαλή
δραστηριότητα του ατόμου.
Οι διαταραχές
του ύπνου μπορεί να είναι πρωτοπαθείς ή μπορεί να εμφανιστούν ως αποτέλεσμα
υποκείμενων οργανικών ή ψυχιατρικών νοσημάτων. Οι διαταραχές ύπνου μπορεί να
αφορούν μία περιστασιακή απορρύθμιση των νευροβιολογικών συστημάτων που
εμπλέκονται στον ομαλό ύπνο (π.χ. Stress, εμμηνόπαυση) ή από μία πιο μόνιμη
απορρύθμιση (π.χ. πρωτοπαθής αϋπνία, ψυχογενείς εφιάλτες, διαταραχές ύπνου λόγω
χρόνιου οργανικού νοσήματος που δεν έχει εντοπιστεί ή δεν θεραπεύεται σωστά).
Οργανικά νοσήματα που προκαλούν επίμονες αϋπνίες είναι εγκεφαλικά νοσήματα,
καρδιακά νοσήματα, πεπτικές διαταραχές, αναπνευστικές νόσοι, ορμονικές διαταραχές,
η υποξία, νεφρικά και ηπατικά νοσήματα.
Η σωστή παθολογική εξέταση και
αξιολόγηση είναι απαραίτητη για την ορθή διαφορική διάγνωση και θεραπεία. Κατά
την ορθή διερεύνηση των αιτίων που προκαλούν διαταραχές ύπνου δεν πρέπει να
αμελείται η σωστή λήψη του ιστορικού φαρμάκου και τοξικών ουσιών στις οποίες
έχει εκτεθεί ο ασθενής. Συνήθη φάρμακα και τοξικές ουσίες που προκαλούν
διαταραχές ύπνου είναι η κατάχρηση αλκοόλ και καφέ, τα ηρεμιστικά φάρμακα, τα
οπιοειδή φάρμακα.
Όλες οι διαταραχές ύπνου μπορεί να επιδεινωθούν ή να διαιωνιστούν από συμπεριφορές
που δεν βοηθούν στην επέλευση και διατήρηση του ύπνου ή από περιβάλλον
υπνοδωματίου που δεν συμβάλλει στον ύπνο. Ο θόρυβος, το φως, τα μεγάλα γεύματα,
η επίπονη σωματική και πνευματική δραστηριότητα πριν τον ύπνο, τα
"βαριά" γεύματα, ο καφές, οι ακραίες θερμοκρασίες στα σωματικά λουτρά
είναι παράγοντες που πρέπει να αποφεύγονται πριν τον ύπνο. Ο πάσχων από αϋπνία
πρέπει να διατηρεί σταθερές ώρες κατάκλισης αφύπνισης καθημερινά ακόμη και τα
Σαββατοκύριακα, να εντάξει στην καθημερινότητά του τεχνικές χαλάρωσης, να
αποφεύγει το stress.
Η πολυυπνογραφία είναι σήμερα μία
ειδική εξέταση που γίνεται στο νοσοκομείο και πραγματοποιείται σε επίμονες διαταραχές
ύπνου. Κατά την πραγματοποίηση της εξέτασης ο ασθενής κοιμάται στο νοσοκομείο,
μελετώνται η επέλευση και οι φάσεις του ύπνου (π.χ.REM NON REM), η εγκεφαλική
δραστηριότητα κατά τον ύπνο, η καρδιοαναπνευστική λειτουργία κατά τον ύπνο και
η κατάσταση των σκελετικών μυών κατά την διάρκεια του ύπνου. Κατά την διάρκεια
της κλασσικής μελέτης ύπνου που γίνεται στα περισσότερα ελληνικά νοσοκομεία
μετρώνται μόνο ορισμένες από τις παραμέτρους που αναφέρονται παραπάνω και
κυρίως αυτές που συνδέονται με τα σύνδρομα άπνοιας κατά την διάρκεια του ύπνου.
Η σωστή πραγματοποίηση της πολυυπνογραφίας απαιτεί ειδικό νοσοκομειακό
εξοπλισμό, γίνεται σήμερα και στην Ελλάδα και η συμβολή της είναι σημαντική
τόσο στην διαφορική διάγνωση των διαταραχών ύπνου, όσο και στον καθορισμό της
ενδεικνυόμενης θεραπείας.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά
περιστατικά:2106252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr.
Ιστοσελίδες ενημέρωσης του
ιατρείου για θέματα Παθολογίας:
https://www.facebook.com/pages/Αναστασία-Μοσχοβάκη-Ιατρός-Ειδική-Παθολόγος
Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ FACEBOOK
http://twitter.com/amoschovaki H
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER
http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ
http://xroniakoposi.blogspot.com
ΧΡΟΝΙΑ ΚΟΠΩΣΗ
http://organicsexualdysfunction.blogspot.com ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ
http://frequentmedicaldisorders.blogspot.com
FREQUENT MEDICAL DISORDERS (αγγλόφωνο)
http://infectiousdiseaseissues.blogspot.com
ΠΥΡΕΤΟΣ – ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
http://highglucose.blogspot.com
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
http://systemichypertension.blogspot.com ΥΨΗΛΗ ΠΙΕΣΗ
http://alternativemedicinehellenicblog.blogspot.com
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
http://cholesterolandtriglycerides.blogspot.com ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ
- ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ
http://internationaltravelmedicine.blogspot.com ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
