Σε κατά τα λοιπά υγιείς ανθρώπους, αυξημένη διαστολική πίεση υπάρχει, όταν ο μέσος όρος των μετρήσεων της διαστολικής πίεσης («μικρή» πίεση), είναι μεγαλύτερος ή ίσος από 90mmHg, όπως μετράται με ειδικά όργανα, τα επαγγελματικά ιατρικά πιεσόμετρα.
Κατά την διάρκεια της λειτουργίας της, η καρδιά εξωθεί το αίμα προς την περιφέρεια. Η πίεση του αίματος μετράται με ειδικά όργανα, τα πιεσόμετρα και περιλαμβάνει ένα συστολικό στοιχείο (μεγάλη πίεση) που αντιστοιχεί στην φάση της καρδιακής συστολής και ένα διαστολικό στοιχείο (μικρή πίεση) που αντιστοιχεί στην φάση της καρδιακής διαστολής. Στα άτομα με υψηλή διαστολική (μικρή) πίεση, ενώ η συστολική πίεση διατηρείται συχνά σε φυσιολογικά επίπεδα, η διαστολική πίεση μετράται αυξημένη.
H πίεση του αίματος στο φυσιολογικό άτομο, διατηρείται σε στενά όρια, υπακούοντας σε πολλά συστήματα ρύθμισης. Πολύπλοκοι νευρικοί και ορμονικοί υποδοχείς αντιδρούν ταχέως και σε βάθος χρόνου σε μικρές μεταβολές της πίεσης του αίματος. Όταν η πίεση του αίματος τείνει να μειωθεί, ποικίλοι νευροορμονικοί μηχανισμοί προκαλούν αγγειοσυστολή, με αποτέλεσμα την αποκατάσταση της πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα. Το αντίθετο φαινόμενο πραγματοποιείται, όταν η πίεση τείνει να αυξηθεί. Σημαντικό ρόλο έχει ο νεφρικός ηθμός, ο οποίος μέσω έκκρισης ορμονών και ελέγχου των υγρών του σώματος, συντελεί στην φυσιολογική διατήρηση της αρτηριακής πίεσης.
Η αρτηριακή πίεση αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας (αν και όχι απαραιτήτως σε παθολογικά επίπεδα). Η αύξηση της πίεσης με την ηλικία, σχετίζεται με την ανάπτυξη αθηροσκλήρυνσης στο τοίχωμα των αγγείων και με την κόπωση των πολύπλοκων συστημάτων ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης. Με τη σκλήρυνση των αγγείων, ανεπαρκούν οι μηχανισμοί φυσιολογικής διαστολής συστολής του αγγείου, ενώ και τα νευροορμονικά και νεφρικά συστήματα λειτουργούν με μειωμένη επάρκεια. Τα φαινόμενα αυτά αφορούν τόσο το συστολικό, όσο και το διαστολικό στοιχείο της αρτηριακής πίεσης, στα άτομα με υψηλή διαστολική πίεση όμως, η διαταραχή αφορά κυρίως το διαστολικό στοιχείο.
Στους ενήλικες η διαστολική πίεση αυξάνεται έως το 55ο έτος περίπου (αν και όχι απαραιτήτως σε παθολογικά επίπεδα), μετά το οποίο παρουσιάζει τάσεις μείωσης. Παρά την πτωτική τάση της διαστολικής πίεσης μετά το 55ο έτος, σε αρκετά άτομα η διαστολική πίεση εξακολουθεί να παραμένει υψηλή, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη διαστολικής υπέρτασης.
Εκτός από την ηλικία και τους φυσιολογικούς μηχανισμούς φθοράς των ρυθμιστικών συστημάτων, σημαντικοί προδιαθεσικοί παράγοντες για την ανάπτυξη διαστολικής υπέρτασης είναι η δυσμενής κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, η κατάχρηση ουσιών (π.χ. αλκοόλ), το άγχος, η καθιστική ζωή, το μεταβολικό σύνδρομο. Όταν η διαστολική πίεση προκαλείται από συγκεκριμένο υποκείμενο νόσημα ή βλάβη (π.χ. νεφροπάθεια, παθήσεις ορμονών, φάρμακα) τότε πρόκειται για δευτεροπαθή διαστολική υπέρταση.
Η μακροχρόνια αύξηση της διαστολικής πίεσης προκαλεί αθηρωμάτωση, απόφραξη αγγείων. Οι διαταραχές από την ανάπτυξη των βλαβών σε περιφερικά αγγεία είναι ποικίλες (στυτική δυσλειτουργία, διαλείπουσα χωλότητα κ.λπ.). Ο κίνδυνος δυσμενών επιπλοκών είναι μεγαλύτερος, εάν ο υπερτασικός καπνίζει, έχει υψηλή χοληστερόλη αίματος, καταναλώνει αυξημένη ποσότητα αλκοόλ ή πάσχει από ορισμένα νοσήματα όπως σακχαρώδη διαβήτη, αποφρακτική αγγειοπάθεια, μεταβολικό σύνδρομο.
Ειδικώς στην περίπτωση της καρδιάς, προκαλείται διαστολική δυσλειτουργία καρδιάς, υπερτροφία, αρρυθμίες, διαταραχές στην ροή του αίματος, ισχαιμία μυοκαρδίου. Ο κίνδυνος καρδιακού νοσήματος σε νεώτερα άτομα, ενώ διπλασιάζεται σε κάθε αύξηση της συστολικής πίεσης κατά 20 mmHg, στην περίπτωση της αυξημένης διαστολικής πίεσης διπλασιάζεται σε κάθε αύξηση μόλις κατά 10 mmHg. Στην περίπτωση του εγκεφάλου η διαστολική υπέρταση σχετίζεται με νοητική έκπτωση, εγκεφαλικά επεισόδια. Υπέρμετρη αύξηση της διαστολικής πίεσης, προκαλεί εγκεφαλοπάθεια με εμέτους, ναυτία, πονοκέφαλο, διαταραχή της νοητικής λειτουργίας. Στο νεφρικό ιστό, η αυξημένη διαστολική πίεση προκαλεί νεφρική βλάβη, η οποία αφορά κυρίως τα προσπειραματικά αρτηρίδια. Προκαλούνται βλάβες στα νεφρικά σπειράματα και στα μετασπειραματικά νεφρικά μόρια.
Τι πρέπει να γνωρίζετε επιπροσθέτως:
• Η μεμονωμένη αύξηση της διαστολικής πίεσης αφορά κυρίως νεώτερους ασθενείς χωρίς άλλα προβλήματα υγείας και δυστυχώς οδηγεί συχνά σε εφησυχασμό.
• Η Ιατρική Επιστήμη σήμερα, συνιστά προληπτική τροποποίηση των συνηθειών διαβίωσης στις περιπτώσεις οριακά φυσιολογικών τιμών διαστολικής αρτηριακής πίεσης (80 και 89 mmHg).
• Η αποκατάσταση της διαστολικής πίεσης με την ενδεικνυόμενη θεραπεία προστατεύει από επικίνδυνες επιπλοκές. Σήμερα εκτός από χημικά φάρμακα, υπάρχουν και αποτελεσματικά φυσικά φάρμακα σε συνδυασμό με αποτελεσματικές διατροφικές παρεμβάσεις.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr.
Ιστοσελίδες ενημέρωσης του ιατρείου για θέματα Παθολογίας:
http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER
http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ
http://worlddiseasedays.blogspot.com ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
http://frequentmedicaldisorders.blogspot.com FREQUENT MEDICAL DISORDERS (αγγλόφωνο)
http://infectiousdiseaseissues.blogspot.com ΠΥΡΕΤΟΣ – ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
http://highglucose.blogspot.com ΔΙΑΒΗΤΗΣ
http://systemichypertension.blogspot.com ΥΨΗΛΗ ΠΙΕΣΗ
http://alternativemedicinehellenicblog.blogspot.com ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
http://cholesterolandtriglycerides.blogspot.com ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ - ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ
http://internationaltravelmedicine.blogspot.com ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
http://novelswineinfluenza.blogspot.com ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Η1Ν1
