ΧΑΜΗΛΑ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ:ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

 

Το αίμα περιέχει πολλούς τύπους κυττάρων: λευκά αιμοσφαίρια (μονοκύτταρα, λεμφοκύτταρα, ουδετερόφιλα, ηωσινόφιλα, βασεόφιλα και μακροφάγα), ερυθρά αιμοσφαίρια (ερυθροκύτταρα) και αιμοπετάλια. Τα αιμοπετάλια ή θρομβοκύτταρα είναι κύτταρα του αίματος που βοηθούν το σώμα να σχηματίσει θρόμβους για να ελέγξει καταστάσεις αιμορραγίας.

Εάν κάποιο αιμοφόρο αγγείο υποστεί βλάβη, στέλνει σήματα στα αιμοπετάλια. Τα αιμοπετάλια στη συνέχεια κατευθύνονται στο σημείο της βλάβης όπου σχηματίζουν ένα πήγμα-θρόμβο για να διορθώσουν τη βλάβη. Ο σχηματισμός θρόμβου επιτυγχάνεται με την προσκόλληση των αιμοπεταλίων στο  αγγειακό ενδοθήλιο και τον σχηματισμό πλέγματος ινώδους, το οποίο αποτρέπει αποτελεσματικά την απώλεια αίματος. Τα αιμοπετάλια είναι επίσης σημαντικά για τον έλεγχο των φλεγμονών,  την ανάπτυξη των ιστών και την ανοσολογική απόκριση. Αυτές οι διεργασίες γίνονται με την απελευθέρωση ανοσολογικών παραγόντων και συστατικών του συστήματος συμπληρώματος.

Το φυσιολογικό επίπεδο αιμοπεταλίων στο αίμα κυμαίνεται μεταξύ 140.000-450.000 ανά μL. Η θρομβοποιητίνη, παράγεται στο ήπαρ και συντελεί στον έλεγχο του αριθμού των αιμοπεταλίων που κυκλοφορούν διεγείροντας τον μυελό των οστών να παράγει μεγακαρυοκύτταρα, από τα οποία παράγονται τα αιμοπετάλια. Τα αιμοπετάλια, αφού σχηματιστούν στο μυελό των οστών, έχουν μέση διάρκεια ζωής 7 έως 10 ημέρες, οπότε και απομακρύνονται από την κυκλοφορία του αίματος.

Η θρομβοπενία είναι παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων. Η θρομβοπενία συχνά δεν έχει συμπτώματα. Πολλές φορές, εντοπίζεται κατά τη διάρκεια αιματολογικών εξετάσεων ρουτίνας.  Η συνηθέστερη επιπλοκή της θρομβοπενίας είναι η αιμορραγία.

Η πιο επικίνδυνη μορφή της αιμορραγίας στην θρομβοπενία είναι η εσωτερική αιμορραγία, οπότε μπορεί να απειληθεί η ζωή του ασθενούς (π.χ. αιμορραγία εγκεφαλικού αγγείου).

ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΑΣ

•         Εγκυμοσύνη: Ορισμένες έγκυες γυναίκες αναπτύσσουν ήπια θρομβοπενία όταν πλησιάζουν τον τοκετό.

•         Χειρουργικές επεμβάσεις: Τα αιμοπετάλια μπορούν να καταστραφούν όταν περνούν από τεχνητές βαλβίδες καρδιάς ή μοσχεύματα.

·       Λοιμώξεις Οι λοιμώξεις από βακτήρια και ιούς μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των αιμοπεταλίων είτε παράγοντας τοξίνες που καταστέλλουν την παραγωγή τους είτε προάγοντας την παραγωγή αντισωμάτων που είναι καταστροφικά και για τα αιμοπετάλια (αυτοαντισώματα). Στο αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο ένα σύνδρομο που προκαλείται από μια εντερική λοίμωξη με ένα βακτήριο που εκκρίνει μια πολύ ισχυρή τοξίνη, που ονομάζεται τοξίνη Shiga, αναπτύσσεται παράλληλα αιμόλυση, ουραιμία και θρομβοπενία.

Η κατανάλωση μη μαγειρεμένου βοείου κρέατος ή η επαφή με βοοειδή αποτελούν παράγοντες κινδύνου για προσβολή από βακτήρια shiga

•         Σε αυτοάνοσα νοσήματα όπως  όπως είναι η ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα ή αυτοάνοση θρομβοπενία (ITP) , ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο οργανισμός παράγει αντισώματα που επιτίθενται σε δικά του κύτταρα , οπότε μπορεί να επιτεθεί και να καταστρέψει τα αιμοπετάλια κατά λάθος.

·       Σε καρκινώματα ή αιματολογικά νοσήματα, ανώμαλα κύτταρα μπορεί να βλάψουν το μυελό των οστών και τις εστίες παραγωγής των αιμοπεταλίων.

·       Κληρονομικοί παράγοντες. Στην θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα (TTP) υπάρχει ανεπάρκεια ενός ενζύμου του αίματος ADAMTS13 που βοηθά στην πρόληψη της συσσώρευσης αιμοπεταλίων και του σχηματισμού μικροσκοπικών θρόμβων αίματος.  Οι ασθενείς μπορεί να έχουν πλήρη ανεπάρκεια και να μην έχουν προβλήματα υγείας επί χρόνια. Όταν ωστόσο εμφανιστεί κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο πήξης του αίματος, όπως λοιμώξεις ή χειρουργικές επεμβάσεις, υπάρχει αυξημένη κατανάλωση αιμοπεταλίων, οπότε ο αριθμός τους μειώνεται.

Η ανεπάρκεια ADAMTS13 μπορεί να είναι αποτέλεσμα κληρονομούμενης γονιδιακής μετάλλαξης ή να εμφανιστεί λόγω αυτοαντισωμάτων.

·       Η διάχυτη ενδαγγειακή πήξη (DIC): Αποτελεί επίκτητο σύνδρομο ποικίλης αιτιολογίας που χαρακτηρίζεται από διάχυτη ενδοαγγειακή ενεργοποίηση του μηχανισμού της πήξης και κατανάλωση αιμοπεταλίων. Μπορεί να έχει ως αιτία την βλάβη στα μικρά αγγεία, η οποία αν είναι αρκετά σοβαρή οδηγεί σε πολυοργανική ανεπάρκεια. Δεν αποτελεί νόσο, αλλά είναι επιπλοκή διαφόρων άλλων σοβαρών νοσημάτων και καταστάσεων, όπως καρκινωμάτων, σοβαρών χειρουργικών επεμβάσεων, λευχαιμίας μαιευτικών επιπλοκών.

·       Αρκετά φάρμακα όπως αμιοδαρόνη καπτοπρίλη ρανιτιδίνη μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αντιδράσεις υπερευαισθησίας που να αφορούν τα αιμοπετάλια.

·       Καταστάσεις μεγάλου σπλήνα οδηγούν σε παγίδευση αιμοπεταλίων στο σπλήνα.

 

Dr Αναστασία Μοσχοβάκη

 

Ιατρός Ειδική Παθολόγος

 

Φραγκοπούλου 10 Κηφισιά

 

Τηλ. 2106252770 και 6945575287

 

LINKS

 

http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER.

 

 http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com

E mail amoschovaki@yahoo.gr

ΥΠΕΡΚΟΠΩΣΗ ΚΑΙ ΜΥΪΚΗ ΚΟΠΩΣΗ ΑΠΟ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

 

1.      Η άσκηση έχει ευεργετικές επιδράσεις στην ψυχοσωματική υγεία. Ωστόσο όπως σε πολλές πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας η κατάχρηση ενδέχεται να έχει αντίθετα αποτελέσματα.

Το σύνδρομο της μυϊκής κόπωσης από υπερβολική σωματική άσκηση αποτελεί παθολογικό πρόβλημα που δεν αποκαθίσταται με μέτρα ανάπαυσης και μειώνει τη συνήθη επίδοση κατά την άσκηση. Μυϊκοί πόνοι, κράμπες ή τραβήγματα μυών μπορεί να συνοδεύουν τον κάματο. Το σύνδρομο υπερπροπόνησης OTS (Overtraining Syndrome) είναι το παθολογικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από έντονη μυϊκή κόπωση, έχει ως αιτία την κατάχρηση της άσκησης και δεν επιλύεται μετά από τουλάχιστον δύο εβδομάδες ανάπαυσης. Το σύνδρομο προκαλεί ποικίλες διαταραχές οργανικών συστημάτων (νευρολογικές, ενδοκρινολογικές, ανοσολογικές) και ψυχολογικές επιπτώσεις. Προσβάλλει κυρίως ανθρώπους που επιλέγουν επίπονα πολύωρα ανταγωνιστικά προγράμματα προπόνησης με ανεπαρκή διαλείμματα και ασκήσεις χαλάρωσης-αποθεραπείας. Συμπτώματα όπως έντονη κόπωση, απότομη πτώση απόδοσης, πτώση libido, μειωμένη ενέργεια, ψυχολογικές διαταραχές, αυξημένος καρδιακός ρυθμός ανάπαυσης και ευπάθεια σε λοιμώξεις εμφανίζονται.

Το σύνδρομο της μυϊκής κόπωσης λόγω υπερβολικής για τον οργανισμό σωματικής άσκησης είναι σύνδρομο, η διάγνωση του οποίου τίθεται από την κλινική εικόνα σε συνδυασμό με τον αποκλεισμό άλλων υποκείμενων παθολογικών νοσημάτων ή καταστάσεων που προκαλούν σωματική κόπωση όπως είναι η νόσος του Addison, η αναιμία, η κατάθλιψη, η κακή διατροφή, οι παθήσεις θυρεοειδούς. Ειδικοί αιματολογικοί δείκτες πολλές φορές διαταράσσονται σε ασθενείς με σύνδρομο επικείμενης υπερπροπόνησης ή πάσχοντες από σύνδρομο υπερπροπόνησης, χωρίς ωστόσο να θέτουν από μόνοι τους την διάγνωση του συνδρόμου:

1.     Η γλουταμίνη αίματος

Η γλουταμίνη είναι αμινοξύ που αποτελεί δομικό συστατικό των πρωτεϊνών. Εντοπίζεται κυρίως στους μύες και στην κυκλοφορία του αίματος. Ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα γλουταμίνης πλάσματος ανευρίσκονται σε αρκετούς πάσχοντες από σύνδρομο υπερπροπόνησης, αν και δεν υπάρχει σταθερή πτώση σε κάθε περίπτωση. Πτώση στη γλουταμίνη μπορεί επίσης να συμβεί μετά από σωματικό τραύμα, εγκαύματα, φλεγμονή και μόλυνση, κατά την διάρκεια διαιτητικών στερήσεων.

2.     Η CPK (κρεατινική κινάση)

H  CPK (κρεατινική κινάση) αποτελεί ένζυμο που συντελεί στην παροχή ενέργειας.  Η καταπόνηση των μυών σε περιπτώσεις σωματικής υπερκόπωσης οδηγεί σε λύση μυϊκών κυττάρων και διαρροή CPK στο αίμα. Σε σοβαρές περιπτώσεις προκύπτει μια σοβαρή πάθηση που ονομάζεται ραβδομυόλυση. Η μυοσφαιρίνη, βασικό συστατικό των μυϊκών κυττάρων απελευθερώνεται σε μεγάλες ποσότητες στο πλάσμα και στη συνέχεια απεκκρινόμενη από τα νεφρά μπορεί να προκαλέσει απόφραξη νεφρικών σωληναρίων, και οξεία νεφρική ανεπάρκεια.

3.     Oυρία και ουρικό οξύ

Η συγκέντρωση αζωτούχων αποβλήτων στο πλάσμα του αίματος (π.χ. ουρία, και ουρικό οξύ) αποτελούν δείκτες διάσπασης μυϊκής πρωτεΐνης και ενδέχεται να αυξηθούν σε πάσχοντες από σύνδρομο υπερπροπόνησης.

4.     Αλλοιώσεις ορμονών κορτιζόλης ορμονών φύλου κατεχολαμινών

Οι κατεχολαμίνες και η κορτιζόλη αποτελούν ορμόνες stress. Η νυχτερινή έκκριση των καταεχολαμινών στα ούρα, οι ορμόνες  φύλου και η κορτιζόλη αίματος τείνουν να είναι χαμηλότερες σε ασθενείς με σύνδρομο υπερπροπόνησης.  

5.     Διαταραγμένο γαλακτικό οξύ αίματος

Το γαλακτικό οξύ προέρχεται από το μεταβολισμό των υδατανθράκων και χρησιμοποιείται για τη σύσπαση των μυών, όταν οι ενεργειακές ανάγκες είναι αυξημένες και υπερβαίνουν την παροχή οξυγόνου (αναερόβιος μεταβολισμός). Η συγκέντρωση του L-γαλακτικού οξέος στο αίμα είναι συνήθως 1-2 mM σε ηρεμία, αλλά μπορεί να ξεπεράσει τα 20 mM, κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης, καθώς και τα 25 mM μετά την άσκηση. Οι ασθενείς με βλάβες από σωματική άσκηση ή σύνδρομο υπερπροπόνησης τείνουν να έχουν υπερβολικές αυξήσεις γαλακτικού οξέος σε συνδυασμό με δείκτες καταστροφής μυϊκών κυττάρων (π.χ. cpk, LDH) ή μη ικανοποιητικές αυξήσεις του γαλακτικού οξέος μετά την άσκηση.

6.     Χαμηλή ανοσοσφαιρίνη Α σιέλου

Η μειωμένη δύναμη του ανοσοποιητικού συστήματος είναι συχνή σε περιπτώσεις μυϊκής υπερκόπωσης από υπερβολική σωματική άσκηση. Η μέτρηση της sIgA σιέλου χρησιμοποιείται στον έλεγχο αθλητών σε περιόδους έντονης προετοιμασίας για την εκτίμηση της ευαισθησίας τους έναντι των λοιμώξεων.

 

Dr Αναστασία Μοσχοβάκη

 

Ιατρός Ειδική Παθολόγος

 

Φραγκοπούλου 10 Κηφισιά

 

Τηλ. 2106252770 και 6945575287

 

LINKS

 

http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER.

 

 http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com

E mail amoschovaki@yahoo.gr