ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

Φαρμακευτικά βότανα καλούνται τα φυτά τα οποία κατά την διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας  χρησιμοποιήθηκαν στοχευμένα για την προαγωγή την διατήρηση ή την αποκατάσταση της υγείας ασθενών. Ήδη από την αρχαιότητα, ο Ιπποκράτης χρησιμοποιεί ευρέως τα βότανα για την παραγωγή θεραπευτικών αφεψημάτων, θεραπευτικών κρασιών και φυτικών φαρμάκων. Μέσω των Ρωμαίων οι αρχαίες αυτές γνώσεις διαδίδονται στην Ευρώπη. Οι Κινέζοι δομούν την παραδοσιακή κινεζική ιατρική πάνω στις θεραπευτικές δράσεις βοτάνων. Η Ελλάδα λόγω των ευνοϊκών εδαφικών και κλιματολογικών συνθηκών, είναι πρωτοπόρος στην παραγωγή αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών.

Α. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η περιοδική χρήση  βοτάνων της ελληνικής γης με τον μοναδικό συνδυασμό φυσικών ιχνοστοιχείων έχει σημαντικό ρόλο στην τόνωση του οργανισμού και στην διατήρηση της υγείας. Η περιοδικότητα της χρήσης, το είδος της οποίας ποικίλλει από βότανο σε βότανο, απετέλεσε παραδοσιακά σοφή πρακτική, διότι προστατεύει από παρενέργειες που έχουν ορισμένα από αυτά σε περιπτώσεις καθημερινής κατανάλωσης. Εάν χρησιμοποιείτε βότανα για την διατήρηση της υγείας πρέπει να επιλέγετε βότανα που τυποποιούνται από σοβαρές επώνυμες εταιρείες και να ακολουθείτε τον κανόνα ασφαλείας «όχι πάνω από δύο μερίδες την εβδομάδα όταν πρόκειται για κατανάλωση συγκεκριμένου αφεψήματος βοτάνου και έως τέσσερις μερίδες την εβδομάδα όταν πρόκειται για κατανάλωση αφεψημάτων διαφορετικών βοτάνων». Χρήσιμα βότανα της παραδοσιακής διατροφής που χρησιμοποιούνται ως αφεψήματα είναι τα (ενδεικτική αναφορά):

·       ΧΑΜΟΜΗΛΙ Είναι καταπραϋντικό, ηρεμιστικό, χωνευτικό

·       ΘΥΜΑΡΙ Είναι ενισχυτικό του αναπνευστικού συστήματος

·       ΛΟΥΙΖΑ Αποτελεί φυσικό αναλγητικό και ενισχυτικό του ουροποιητικού, του αναπνευστικού συστήματος και των αρθρώσεων

·       ΒΑΛΕΡΙΑΝΑ Αποτελεί φυσικό αγχολυτικό

·       ΜΕΛΙΣΣΟΧΟΡΤΟ Αποτελεί φυσικό αγχολυτικό και υπνωτικό, τονωτικό του γαστρεντερικού συστήματος, εφιδρωτικό

·       ΕΛΙΑ Ρυθμιστικό της χοληστερίνης και του μεταβολισμού

·       ΤΣΑΙ Διεγερτικό του σώματος και του εγκεφάλου, στυπτικό

·       ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ Αντιφλεγμονώδες, καταπραϋντικό του στομάχου, τονωτικό του νευρικού συστήματος.

Β. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Ο ρόλος των βοτάνων στην αποκατάσταση της υγείας εξακολουθεί να είναι σήμερα ισχυρός παρά την προσπάθεια που γίνεται από πολλές φαρμακοβιομηχανίες να πείσουν καταναλωτικό κοινό και ιατρούς για το αντίθετο. Σύμφωνα με μελέτες τα βότανα περιέχουν βιοδραστικές ουσίες, οι οποίες σε συνδυασμό με την βέλτιστη διατροφή οδηγούν στην αποφυγή χημικών φαρμάκων με τοξικές παρενέργειες ή στη  μείωση της δοσολογίας ισχυρών χημικών φαρμάκων. Τα βότανα σήμερα χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά σε ευρεία ποικιλία προβλημάτων όπως είναι η υψηλή χοληστερόλη το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η κατάθλιψη, η αϋπνία. Ωστόσο η χρήση των βοτάνων που αποσκοπεί στην αποκατάσταση ιατρικών προβλημάτων πρέπει να γίνεται μετά από σοβαρή ιατρική μελέτη του οργανισμού και όχι ανεξέλεγκτα διότι οι ποσότητες που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση ιατρικών προβλημάτων είναι εξαιρετικά μεγαλύτερες των ελάχιστων δόσεων που χρησιμοποιούνται κατά την πρόληψη. Στις δοσολογίες αυτές το βότανο μπορεί να εκδηλώσει σοβαρές παρενέργειες εάν ο ασθενής έχει ιδιαίτερη ευαισθησία ή δεν καθοριστεί σωστά η δοσολογία.

Τα βότανα δεν επιδρούν σε ένα μόνο όργανο, αλλά έχουν ολιστικές επιδράσεις. Αυτό σημαίνει ότι ένα βότανο βελτιώνει συνολικά το status υγείας του οργανισμού και δεν επιδρά μόνο στο πρόβλημα για το οποίο ο ασθενής αναζητά ιατρική βοήθεια.   Επίσης σημαίνει ότι ένα βότανο που είναι κατάλληλο για ένα συγκεκριμένο για παράδειγμα υπερτασικό ασθενή, μπορεί να μην συνιστάται για έναν άλλο. Η αυξημένη συγκέντρωση βαρέων μετάλλων και υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων αποτελεί σήμερα σοβαρό πρόβλημα για ορισμένα βότανα κατά τη συστηματική χρήση. Το απλό ξέπλυμα του βοτάνου πριν την χρήση του και η διερεύνηση της προέλευσης του βοτάνου είναι σημαντικά μέτρα πρόληψης του σοβαρού αυτού προβλήματος.    

http://iatreioamoschovaki.gr

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Ιατρός Ειδική Παθολόγος

Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά

24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770

E mail: amoschovaki@yahoo.gr

ΚΟΠΩΣΗ: ΠΟΤΕ ΧΡΕΙΑΖΕΣΤΕ ΕΙΔΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΠΟ ΠΑΘΟΛΟΓΟ

Αν το πρωί ξυπνάτε  κουρασμένοι και αν κατά τη διάρκεια της μέρας νιώθετε τις δυνάμεις σας να σας εγκαταλείπουν οι παρακάτω ερωτήσεις θα σας βοηθήσουν να εντοπίσετε πόσο σοβαρή είναι η κόπωση που αντιμετωπίζετε.

Τι είναι η κόπωση;

Η κόπωση είναι φυσιολογικό φαινόμενο όταν είναι παροδική εμφανιζόμενη έπειτα από έντονη σωματική ή πνευματική προσπάθεια λόγω έλλειψης ύπνου ή ως απότοκος αλλαγής στην καθημερινότητα του πάσχοντος. Η παροδική έντονη κόπωση είναι συνήθης μετά από δραματικές αλλαγές στην ζωή ή στον οργανισμό όπως είναι οι αλλαγές που επιφέρει ένα διαζύγιο,  η αλλαγή εργασίας, η εμφάνιση χρόνιου νοσήματος. Ακόμη όμως και σε ηπιότερες καταστάσεις όπως είναι κατά την προσαρμογή στην αλλαγή των εποχών (άνοιξη χειμώνας), οπότε ο οργανισμός πρέπει να προσαρμοστεί στις γενικότερες αλλαγές των καιρικών συνθηκών μπορεί να εμφανιστεί παροδική κόπωση. Τα συμπτώματα είναι έλλειψη ενέργειας και πτώση στις δραστηριότητες, εκνευρισμός, δυσκολία συγκέντρωσης και δυσκολία στην ανάκτηση δυνάμεων.

Τι είναι η χρόνια κόπωση;

Η χρόνια κόπωση  είναι διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονη κόπωση που δεν βελτιώνεται με την ξεκούραση και διαρκεί. Το ιδιοπαθές σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ή σύνδρομο χρόνιας κόπωσης όπως συχνά αποκαλείται συνοπτικά είναι επίμονη, υποτροπιάζουσα και μεγάλης διάρκειας κόπωση που διαρκεί δηλαδή περισσότερο από έξι μήνες, δεν προκαλείται από υποκείμενο νόσημα ή παράγοντα, συνοδεύεται από σωματικά άλγη και επηρεάζει σημαντικά την ικανότητα του ατόμου ν’ ανταποκριθεί στις καθημερινές του υποχρεώσεις. Πρόσφατα το Ινστιτούτο Ιατρικής των ΗΠΑ πρότεινε τη μετονομασία του συνδρόμου  σε σύνδρομο δυσανεξίας στην άσκηση για να υπογραμμίσει το χαρακτηριστικό αίσθημα κακουχίας που εμφανίζεται στους πάσχοντες από το σύνδρομο μετά την καταβολή μυϊκής προσπάθειας.

Που οφείλεται η χρόνια κόπωση;

Μπορεί να οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο παράγοντα ή νόσο όπως είναι η κατάχρηση αλκοόλ, η αϋπνία, η χρήση ηρεμιστικών φαρμάκων, το άγχος, η υπερκόπωση, η αναιμία, οι ορμονικές ανωμαλίες, η χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, οι χρόνιες φλεγμονές, ορισμένες λοιμώξεις, βιοχημικές διαταραχές και ψυχιατρικά σύνδρομα, νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική βλάβη, καρδιακά σύνδρομα. Εφόσον κάποιος έχει τέσσερα από τα παρακάτω συμπτώματα για διάστημα άνω των έξι μηνών: διαταραχές της μνήμης και της συγκέντρωσης (που δεν προκαλούνται από φάρμακα, αλκοόλ ή ουσίες), μυϊκοί πόνοι, πόνοι στις αρθρώσεις, ύπνος που δεν ξεκουράζει, κακουχία μετά από άσκηση, εμφάνιση πονοκεφάλου που δεν προϋπήρχε,  ευαισθησία στις μασχάλες, πονόλαιμο, πιθανόν να πάσχει από το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Όταν η κόπωση δεν υποχωρεί σε μέτρα ξεκούρασης και είναι επίμονη, η ιατρική εξέταση είναι απαραίτητη.

Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι ψυχιατρικό νόσημα;

Ενώ παλιότερα το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης αντιμετωπίζονταν ως ψυχιατρικό νόσημα, σήμερα αυτό έχει καταρρεύσει. Οι πάσχοντες δεν βελτιώνονται με ψυχοφάρμακα ενώ το ανοσοποιητικό σύστημα παρουσιάζει σημαντική διαταραχή που συχνά εμφανίζεται ως απότοκος  λοίμωξης που έχει προηγηθεί. Στους πάσχοντες υπάρχει αύξηση αντισωμάτων, συχνά έναντι του ιού Epstein barr και των χλαμυδίων της πνευμονίας, μείωση των ΝΚ λευκών αιμοσφαιρίων. Ενώ η πνευματική κόπωση είναι σημαντική συνιστώσα του συνδρόμου η ψυχική κόπωση και η κατάθλιψη είναι σημαντικές συνέπειες της δυσκολίας προσαρμογής στην καθημερινότητα που παρουσιάζουν οι πάσχοντες. Το πρόβλημα επιτείνεται από τη στάση του περιβάλλοντος που συχνά αντιμετωπίζει τον πάσχοντα ως ψυχασθενή.

Πως αντιμετωπίζεται η κόπωση;

Όταν η κόπωση επιμένει ή καθιστά αδύνατη την επιτέλεση των καθημερινών καθηκόντων απαιτείται συνεργασία με τον γιατρό για τη λήψη συντονισμένων μέτρων.  Η θεραπεία στοχεύει στην αποκατάσταση των παθολογικών παραγόντων ή των νοσημάτων που προκαλούν δευτεροπαθώς χρόνια κόπωση. Αρκετές φορές τα νοσήματα αυτά δεν έχουν άλλα συμπτώματα και αποκαλύπτονται από ιατρικές εξετάσεις.    Ανάλογα με την αιτία μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα ή να γίνουν διατροφικές παρεμβάσεις για σταθεροποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, αύξηση των αποθεμάτων ενέργειας και ισορρόπηση του νευρικού συστήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις η παράλληλη ψυχολογική υποστήριξη και ψυχιατρική θεραπεία  είναι απαραίτητη. 

http://iatreioamoschovaki.gr

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Ιατρός Ειδική Παθολόγος

Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά

24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά:2106252770

E mail: amoschovaki@yahoo.gr.